بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع

این جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهد. این نظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام های دستوری توجه ویژه ای دارد. ساخت نحوی بند در این نظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار است. ساخت منطقی با توجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی های معنایی و نقش های معنایی شکل می گیرد. عناصر نقشی جمله از طریق فرافکنی عملگر که ساخت بند را توصیف می کند، بازنمایی می شود و بنابراین یک فرافکنی جدا در این دستور است. در این نوشتار ساخت نحوی جمله های ساده زبان فارسی بر اساس ساخت لایه ای بند به دست داده می شود و نحوه اتصال این ساخت با ساخت معنایی بندها و تاثیر عوامل کاربردشناختی نشان داده خواهد شد. در واقع، روابط موجود بین سه حوزه نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در جمله های ساده زبان فارسی در چارچوب نظریه دستوری مذکور تبیین می گردد و نشان داده می شود که این نظریه  نقشگرا توانایی تبیین مسائل دستوری زبان فارسی را دارد.

کلیدواژه ها:

دستور نقش و ارجاع ، ساخت نحوی ، معناشناسی ، عملگر ، ساخت اطلاع ، پیوند