تحلیل دقت دانه بندی رسوبات بستر با استفاده از پردازش تصاویر حاصل از دوربین های با قدرت تفکیک مختلف

آگاهی از دانه بندی مواد بستر رودخانه ای نقش مهمی در انجام مطالعات مربوط به سامان­دهی و تحلیل رفتار رودخانه ها ایفا می کند. تفکیک های سنتی دانه بندی رسوبات بستر نیاز به هزینه، زمان و کار میدانی زیادی دارد. لذا استفاده از روش های جدید از جمله پردازش تصویر در مطالعات دانه بندی رسوبات بستر رودخانه امری ضروری است. از سویی، رعایت استانداردها امری لازم در نیل به اهداف متصور و همچنین، در توجیه به­ کارگیری روش­های تفکیک جدید است. بر همین اساس قدرت تفکیک دوربین های مورد استفاده از استانداردهای مهم در پردازش تصویر است، حال آن­ که تاکنون اهمیت این موضوع مورد توجه قرار نگرفته است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تحلیل دقت دانه بندی رسوبات بستر با استفاده از پردازش تصاویر حاصل از دوربین های با قدرت تفکیک مختلف صورت گرفت. برای این منظور، تصویربرداری از رسوبات بستر با دوربین های با قدرت تفکیک متفاوت و همچنین، نمونه برداری مستقیم از رسوبات بستر انجام شد. در نهایت میزان دقت پردازش تصاویر هر یک از دوربین های مورد استفاده برای تحلیل توزیع رسوبات بستر از طریق مقایسه با نتایج حاصل از نمونه­ برداری مستقیم و روش الک، بررسی شد. نتایج نشان داد برای رسوبات دانه درشت، پردازش تصاویر دوربین با قدرت تفکیک ۱۰ و ۳ مگاپیکسل به­ ترتیب با ضریب هم بستگی ۰.۶۵ و ۰.۵۱- بیشترین و کمترین میزان تطابق با روش الک کردن را داشتند. همچنین، برای رسوبات ریزدانه نیز پردازش تصاویر دوربین های با قدرت تفکیک ۱۶ و ۱۸ مگاپیکسل به ترتیب با ضریب هم بستگی ۰.۸۸ و ۰.۶۹ به­ترتیب بیشترین و کمترین میزان تطابق با روش الک را ارائه دادند. در مجموع نتایج حاکی از آن بود که مناسب ترین دوربین برای تصویربرداری برای اهداف پردازش تصویر رسوبات دانه درشت و ریزدانه در بازه ی با قدرت تفکیک ۱۰ تا ۱۶ مگاپیکسل بود. بر اساس نتایج، دامنه قطری رسوبات دانه­ درشت از ۱۰ تا ۱۰۷ میلی متر با بیشترین و کمترین انحراف معیار و نما به ترتیب ۹۸.۴۵۵، ۸۹.۷ و ۲۱ و ۱۴ میلی­متر، همچنین، دامنه قطری رسوبات ریزدانه از ۱۰ تا ۵۷ میلی متر با بیشترین و کمترین انحراف معیار و نما به ترتیب  ۳۳.۱۴۳، ۱۷.۱۰ و ۴۸ و ۱۲ میلی­ متر به­ دست آمد.

کلیدواژه ها:

دانه بندی ذرات ، روش غیرمستقیم اندازه گیری ، قدرت تفکیک دوربین ، مطالعات رسوبات