تعیین سهم منابع تولید رسوب از طریق مقایسه نتایج روش های تهیه نقشه سیمای فرسایش، انگشت نگاری و اندازه گیری میدانی

به­دلیل استفاده­ بی­رویه بشر از منابع طبیعی، افزایش بار رسوبی سبب مشکلات درون و برون منطقه­ای در رابطه با حوزه­های آبخیز شده است. برای مبارزه­ موثر با این پیامدها، اطلاع از ماهیت و اهمیت نسبی و منشا منابع اصلی رسوب ضروری است. امروزه برای این منظور، روش­های مختلفی برای تعیین منابع تولید رسوب مورد توجه قرار گرفته، لکن ارزیابی دقت و تطابق نسبی آن­ها با یکدیگر کمتر بررسی شده است. از این­رو، پژوهش حاضر به­منظور ارزیابی تطبیقی نتایج حاصل از روش­های مبتنی بر انگشت­نگاری رسوب، سیمای فرسایش خاک و اندازه­گیری مستقیم منابع رسوب انجام شد. طبق نتایج حاصل به روش انگشت­نگاری، واحد سنگ­شناسی مارن بیشترین سهم رسوب را با ۸۵ درصد به خود اختصاص داد که با وضعیت فرسایشی شدید حاصل از نقشه سیمای فرسایش با کد CS۲۳R۴۱G۴۲ مطابقت دارد. نتایج حاصل از اندازه­ گیری مستقیم نیز نشان داد که واحد سنگ­شناسی مارن با فرسایش ۳۴.۴ تن در هکتار و در حالت سالانه با مقدار ۱۴۰۲۳ تن فرسایش در رتبه­ نخست قرار می­گیرد و واحدهای دیگر شامل رسوبات رودخانه­ای جدید و رسوبات آبرفتی قدیم به­ترتیب در رتبه­های بعدی قرار می­گیرند که این نتایج نیز منطبق با نتایج انگشت­ نگاری رسوب بوده است. در مجموع، اختلافات موجود در نتایج حاصل از روش­های انگشت­نگاری رسوب، نقشه سیمای فرسایش و اندازه­گیری مستقیم  به­ دلیل رویکرد کمی و یا کیفی بررسی وضعیت فرسایش در روش­های مذکور و عدم لحاظ نسبت تحویل رسوب و سایر فرآیندهای حاکم بر انتقال رسوب بوده است که استفاده هم­زمان و ترکیبی آن­ها برای دست­یابی به نتایج قابل اعتماد را مورد تاکید قرار می­دهد.

کلیدواژه ها:

انگشت نگاری ترکیبی ، بار رسوبی ، تحلیل تشخیص ، حوزه آبخیز ایده لو ، منابع رسوب