بررسی ارتباط بین روابط بین نسلی و حمایت اجتماعی بر توانایی خودمراقبتی در سالمندان مبتلا به بیماری مزمن

مقدمه: با بروز تغییرات اجتماعی و دگرگونی های سنتی، مراقبت خانواده از سالمندان کاهش یافته است که این امر پیامدهای جسمانی، روانی، اجتماعی و اقتصادی ویژه ای را برای این نسل به همراه داشته است. هدف از این مطالعه، تعیین ارتباط بین «روابط بین نسلی» و «حمایت اجتماعی» بر «توانایی خودمراقبتی» در سالمندان مبتلا به بیماری مزمن است. روش کار:  این مطالعه تحلیلی در سال ۱۳۹۹ در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی گلستان انجام شد.  با  استفاده از روش نمونه گیری در دسترس ۳۶۰ سالمند مبتلا به بیماری مزمن بستری وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های "روابط بین نسلی، حمایت اجتماعی، خودمراقبتی" جمع­آوری شدند. برای تحلیل داده ها از آزمون های ویلکاکسون، رگرسیونی خطی و تحلیل معادلات خطی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۱ و در سطح معنی داری ۰۵/۰ استفاده شد. یافته ­ها: میانگین و انحراف معیار روابط بین نسلی (۶/۴ ±۷/۴۰) تا حدودی خوب، حمایت اجتماعی (۳۱/۱۱±۰۲/۸۵) و خودمراقبتی (۸۴/۸±۵۳/۷۰) در سطح بالا بود. بین حمایت اجتماعی و روابط بین نسلی ارتباط مثبت و معنی­داری مشاهده شد (۲۴/۰=β، ۰۰۱/۰>P)، اما ارتباط روابط بین نسلی با خودمراقبتی (۰۰۱/۰> P ، ۱۸/۰-= β) و حمایت اجتماعی با خودمراقبتی  (۰۰۱/۰>  P، ۲۷۶/۰- = r) معکوس و معنی دار بود. نتیجه گیری: با افزایش روابط بین نسلی، ابعاد حمایت اجتماعی در سالمندان مبتلا به بیماری مزمن افزایش یافت. سالمندانی که از حمایت اجتماعی و روابط بین نسلی قوی­تری برخوردار بودند، توانایی خودمراقبتی کمتری داشتند. به نظر می­رسد سالمندان مورد مطالعه، مسئولیت مراقبتی خود را به خانواده واگذار کرده و از این رو توجه کمتری به خود داشتند.  

کلیدواژه ها:

Elderly ، Intergenerational Relationships ، Self-Care ، Social Support ، Chronic disease ، سالمندی ، روابط بین نسلی ، خودمراقبتی ، حمایت اجتماعی ، بیماری مزمن