کانی شناسی اسپلوتم های غار خاصه تراش (شمال شرق اصفهان)

اسپلوتم ها (غار نهشته ها)، رسوبات شیمیائی دارای شبکه بلوری شکل دار تا نیمه شکل دار و یا بصورت آمورف هستند. بدلیل اینکه محیط غار دارای درجه حرارت ثابت و رطوبت نسبی بالایی بوده و این شرایط را درطول زمانهای طولانی ثابت نگه می دارد، شرایطی ایده آل برای رسوبگذاری شیمیایی کانیها فراهم می شود. در این پژوهش غارنهشته های غار خاصه تراش، با استفاده از آنالیز دستگاهی (XRD) مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت شناسائی انواع کانی های کربناته (آراگونیت و کلسیت) با استفاده از تغییرات میزان استرانسیوم، تعداد11 نمونه از غارنهشته های کربناته انتخاب و توسط دستگاه جذب اتمی (AAS) مورد آنالیز قرار گرفتند. سپس با استفاده از میکروسکوپ الکترونی ،SEM از سطوح مورفولوژیکی غارنهشته ها تصویر برداری شد. بر اساس نتایج بدست آمده، اسپلوتم ها در غار خاصه تراش در چهار دسته کربناته (کلسیت و آراگونیت)، سولفاته (ژیپس و در یک مورد تناردیت)، سیلیکاته (کوارتز) بوده و کلرورها (هالیت) به عنوان عضو نسبتاً ثابت در بیشتر موارددیده شد. کانی های ژیپس بصورت پریسماتیک، رمبوئدر، سوزنی، موی فرشته، بلورهای اسکالنوهدرال و آمورف می باشند. نتایج نشان داد؛ فرآیندهائی که موجب نهشته شدن رسوبات شیمیائی در غار خاصه تراش گردیده عبارتند از: 1) نسبت میزان از دست دادن آب/جذب آب. 2) تغییرات فاز و وضعیت. 3) رسوب/انحلال. شرایط تشکیل کانی ها شامل: 1) کانی های تشکیل شده از محلولهای با درجه حرارت پائین در منطقه ودوز (کلیست، آراگونیت و مانند اینها). 2) کانی های های تشکیل شده در اثر فرآیند های انحلالی هیدروترمالی (کوارتز).

کلیدواژه ها:

اسپلوتم ، غار خاصه تراش ، ژیپس ، کانی شناسی ، رسوبات شیمیایی