بررسی پتانسیل رسوب دهی حوضه های آبخیز خور و سفیدارک (هشتگرد، کرج) با نگرشی ویژه به اختلاف میان دو مدل EPM و MPSIAC

امروزه فرآیندهای فرسایش و رسوب­گذاری در علومی چون زمین شناسی، جغرافیای طبیعی و آبخیزداری مورد بررسی قرار می­گیرد. حفاظت از خاک از دید پیشگیری از فرسایش خاک و از بین رفتن زمین­های حاصل­خیز و پیشگیری از پرشدن زود هنگام سدهای مخزنی دو مسئله بسیار مهمی است که در این گونه پژوهش­ها مورد توجه است. به همین دلیل، میزان فرسایش، برآورد تولید رسوب سالیانه و رسوب­دهی حوضه­های آبریز، با به­کارگیری مدل­های تجربی، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. در این پژوهش، حوضه­های آبخیز خور و سفیدارک در حوضه آبخیز رودخانه کردان (استان البرز) به عنوان مطالعه موردی برگزیده شده است. هدف این پروژه، برآورد تولید رسوب سالیانه در حوضه­های یادشده با استفاده از مدل­هایEPM  و MPSIAC، و مقایسه آن­ها است. در این راستا، پس از بررسی­های میدانی، در هر یک از زیرحوضه­ها با بهره­گیری از نقشه­های سنگ­شناسی، خاک­شناسی، پوشش گیاهی اطلاعات تلفیق شدند. سپس جدول­های مربوطه برای محاسبه کمی هر یک از عوامل به منظور بررسی فرسایش به روش MPSIAC تهیه و در پایان با به­کارگیری روش EPM رده­بندی شدت فرسایش آن انجام گرفت. میانگین رسوب ویژه در ۷ زیرحوضه منطقه در دو مدلMPSIAC  وEPM  ۲۸/۳ و ۹۹/۱ متر مکعب بر هکتار در سال (به ترتیب) و میانگین فرسایش ویژه در این دو مدل ۰۵/۱۱ و ۹۳/۳ متر مکعب بر هکتار در سال می­باشد. در هر دو روش بیش­ترین میزان تولید رسوب مربوط به سازندهای زاگون و شمشک است.

کلیدواژه ها:

پتانسیل رسوب دهی ، خور و سفیدارک ، استان البرز ، EPM و MPSIAC