مطالعه پراکندگی تعدادی از فلزات سنگین در خاک های اطراف روستای داشکسن (قروه، استان کردستان)، ایران

روستای داشکسن در جنوب ­خاوری استان کردستان قرار دارد. هدف از مطالعه حاضر برآورد شدت آلودگی آرسنیک، سرب، نیکل، روی، و کروم ناشی از فعالیت معدن­کاری در محدوده روستای داشکسن می­باشد. جهت انجام کار ابتدا از منطقه بازدید شد و از خاک نمونه­برداری صورت پذیرفت. نتایج آنالیز فیزیکو شیمیایی نشان داد که میزان pH خاک در زمره خاک­های خنثی است. هم­چنین بررسی میزان هدایت الکتریکی نشان داد که خاک دارای کیفیت خیلی خوب از لحاظ شوری است. از لحاظ ظرفیت تبادل کاتیونی به طور تقریبی با میانگین ۱۶/۱۵ میلی­اکی­والان قرار دارد و درصد مواد آلی نمونه­ها دارای میانگین ۷۳/۴ درصد بوده است. دانه سنجی رسوبات نشان داد که بافت خاک­های منطقه متوسط تا دانه­ریز و در حد ماسه، سیلت و رس است و اغلب در محدوده ماسه­های گلی قرار گرفته­اند و جورشدگی آن­ها بسیار ضعیف می­باشد و درصد پایینی از کربنات کلسیم هستند. جهت ارزیابی شدت آلودگی خاک از شاخص­های زیست­محیطی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج ضریب آلودگی نشان داد که آلودگی شدید تا متوسط در منطقه وجود دارد. بیش­ترین ضریب آلودگی مربوط به عنصر سرب (۸۰/۹) است. نتایج ضریب غنی­شدگی نشان داد که بیش­ترین ضریب غنی­شدگی مربوط به عنصر سرب (۴۷/۳) است. نتایج شاخص زمین انباشت برای عناصر نشان داد که بعضی نمونه­ها در گروه به شدت آلوده تا آلودگی زیاد قرار می­گیرند. مقدار شاخص پتانسیل خطر زیست محیطی نشان داد که در نمونه­ها، آرسنیک و سرب در محدوده خطر زیست­محیطی خیلی بالا است. در تمامی نمونه­های خاک بار آلودگی بالاتر از عدد ۱ به دست آمده است که نمایان­گر این امر است که منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر غلظت­های غیرعادی قرار گرفته است. براساس شاخص درصد عامل انسان­زاد، بیش­ترین اثر بر آلودگی عنصر سرب می­باشد.

کلیدواژه ها:

فلزات سنگین ، ژئوشیمی ، آلودگی خاک ، داشکسن (ساری گونی)