تبارشناسی تبیین علامه طباطبایی از چگونگی انتزاع معقول ثانی در کلمات صدرالمتالهین با تاکید بر مفهوم وجود

استاد مطهری معتقدند علامه طباطبایی نخستین فیلسوف در تاریخ فلسفه اسلامی است که به چگونگی انتزاع معقول ثانی پرداخته است. منظور ایشان این نیست که پیش از علامه به این مسئله توجه نشده است، حتی می توان گفت عناصر اصلی تبیین علامه در کلمات صدرالمتالهین وجود دارد. عناصر ملهم از آموزه های صدرالمتالهین در تبیین علامه عبارت اند از: ۱) معقولات ثانیه، علوم حصولی مسبوق به علوم حضوری اند ۲) علم نفس به خود، قوا و افعالش و نیز ادراک حسی، علم حضوری اند؛ ۳) بررسی فرایند انتزاع معقولات ثانیه را باید از یکی از این علوم حضوری آغاز کرد؛ ۴) معقولات ثانیه محصول نگاه استقلالی به نسبت میان پدیده های یافت شده، نفسانی یا خارجی، است.

کلیدواژه ها:

صدرالمتالهین ، طباطبایی ، مطهری ، وجود ، انتزاع ، معقول ثانی ، معنای اسمی ، معنای حرفی