کانی شناسی، زمین شیمی، منشا و مصرف صنعتی سیلیس منطقه عارفی، جنوب مشهد

کنگلومرای کوارتزدار عارفی (با سن ژوارسیک میانی) در زون ساختاری بینالود واقع شده است. این واحد دارای روند شمال غربی- جنوب شرقی است و در ۲۵ کیلومتری جنوب مشهد رخنمون دارد. بیش از ۹۷ درصد کنگلومرا از انواع مختلف کوارتز در قالب کوارتزهای مونوکریستالین، پلی کریستالین و به مقدار خیلی کمتر خرده سنگ از نوع چرت، کوارتزیت و یا میکا شیست تشکیل شده است. کمتر از ۳ درصد دیگر شامل فلدسپات، میکا، کلریت، هورنبلند، تورمالین، زیرکن، اسفن و کانی اوپاک است. سیمان از نوع سیلیسی است. مطالعه سیالات درگیر در کوارتزهای مونوکریستالین و پلی کریستالین نشان دهنده حضور سیالات سه فازی LVS حاوی نمک طعام است. دمای همگن شدن آنها بین ۴۸۴ تا بیش از ۶۰۰ درجه سانتی گراد با میانگین دمای ۵۵۹ درجه سانتی گراد و شوری بین ۶/۴۹ تا ۱/۷۲ درصد NaCl با میانگین ۲/۶۱ درصد می باشد که موید ماهیت ماگمایی آنهاست. دامنه دمای همگن شدن در سیالات درگیر دوفازی LV در کوارتز دگرگونی بین ۲۸۷ تا ۳۶۵ درجه سانتی گراد با میانگین دمای ۳۱۸ درجه سانتی گراد است. مهمترین منشا کوارتزهای موجود در کنگلومرا، رگه های کوارتز در بخش فوقانی توده های گرانیتی – پگماتیتی (تریاس فوقانی) محدوده خواجه مراد و رگه های کوارتز تشکیل شده در زمان دگرگونی ناحیه ای است. برپایه تجزیه ژئوشیمیایی ۹۳ نمونه برداشت شده از سطح (روش کانالی) و حفاری پودری از عمق، مقدار SiO۲ عمدتا بیش از ۹۸ درصد، مقدار TFeO کمتر از ۴۲/۰ درصد و TiO۲ کمتر از ۱۶/۰ درصد است. میزان ذخیره قطعی بیش از ۵۰ میلیون تن است. با انجام آزمایشهای مغناطیسی خشک مقدار TFeO به ۰۳/۰ درصد و TiO۲ به ۰۲/۰ درصد نیز کاهش یافته است. ذخیره سیلیس عارفی از نوع سیلیس درجه یک محسوب شده و برای انواع مختلف صنایع سرامیک می تواند استفاده شود.

کلیدواژه ها:

کنگلومرای غنی از سیلیس ، کانی شناسی ، ژئوشیمی ، منشا کوارتز ، مصارف صنعتی ، منطقه عارفی