تاثیر نسبت عمق کار به پهنای تیغه های باریک(d/w) بر نیروی کشش، سطح مقطع خاک به هم خورده و بازده نرم سازی خاک

چکیده تیغه های خاک ورز باریک از مهم ترین ادوات خاک ورزی می باشند که در گاوآهن های قلمی، کولتیواتورها و زیرشکن ها مورد استفاده قرار می گیرند. نیروی مقاومت کششی این تیغه ها وابستگی زیادی به شکل هندسی و عمق کار دارد. مهم ترین ویژگی هندسی این تیغه ها نسبت عمق کار به پهنا (d/w) و زاویه حمله تیغه است. تلاش پژوهشگران بر آن است تا با توجه به نوع و شرایط هر منطقه، از این نوع تیغه ها به نحوی استفاده گردد که مصرف انرژی کمینه گشته و بیشینه بازدهی را در نرم سازی خاک داشته باشد. دراین تحقیق، تاثیر نسبت عمق کار به پهنای تیغه (d/w) در چهار سطح (۲، ۳، ۴ و ۵) و پهنای تیغه در سه سطح (۵/۲، ۵ و ۵/۷ سانتی متر) بر نیروی مقاومت کششی، سطح مقطع خاک به هم خورده و بازده نرم سازی خاک با استفاده از آزمایش فاکتوریل ۳×۴ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نیروی مقاومت کششی جهت حرکت تیغه ها با استفاده از یک لودسل ثبات اندازه گیری شد و مساحت سطح مقطع خاک به هم خورده توسط پروفیل متر و نرم افزارهای Curve Expert و Matlab۵.۶ تعیین گردید. بازده نرم سازی خاک نیز از تقسیم مساحت سطح مقطع خاک به هم خورده بر نیروی کشش محاسبه گردید. نتایج نشان داد که نسبت عمق کار به پهنای تیغه(d/w) به احتمال ۹۹درصد بر نیروی کشش موثر است. بالاترین نیروی مقاومت کششی برای همه تیغه ها در نسبت d/w برابر ۵ واقع گردید. برهمکنش پهنای تیغه و نسبت d/w نیز به احتمال ۹۹درصد در تغییرات نیروی مقاومت کششی معنی دار بود. میانگین نیروی مقاومت کششی در نسبت های d/w مشابه، با افزایش پهنای تیغه افزایش یافت. همچنین نتایج حاصل از این آزمون ها نشان داد که تاثیر نسبت عمق کار به پهنای تیغه های باریک(d/w) و بر همکنش پهنای تیغه و نسبت (d/w) به احتمال ۹۹درصد بر سطح مقطح خاک به هم خورده معنی دار است. در نسبتهای d/w مشابه، با افزایش پهنای تیغه سطح مقطع خاک به هم خورده افزایش یافت. آزمایش ها نشان داد که تاثیر نسبت d/w به احتمال ۹۹درصد بر بازده نرمسازی خاک تاثیر معنی دار است و تیغه های با پهنای ۵/۷ سانتی متر در نسبت d/w برابر ۳ به بالاترین بازدهی می رسند، در حالی که تیغه های با پهنای ۵ سانتی متر و ۵/۲ سانتی متر به ترتیب در نسبت های d/w برابر با ۴ و ۵ به بالاترین بازده نرم سازی خاک می رسند. میانگین بازده نرم سازی خاک در نسبت عمق کار به پهنای تیغه(d/w) برابر با ۳ حداکثر و در نسبت ۲ حداقل بود. لذا توصیه می شود که تیغه های باریک در نسبتd/w برابر ۳ و یا بالاتر و قبل از رسیدن به عمق بحرانی به کار گرفته شوند. میانگین بازده نرم سازی خاک در تیغه با پهنای ۵/۷ سانتی متر بالاترین و در تیغه با پهنای ۵/۲ سانتی متر کمترین مقدار بود. این نتیجه نشان می دهد که تیغه های پهن تر دارای بازده نرم سازی خاک بالاتری می باشند. واژه های کلیدی: تیغه های باریک ،مقاومت کششی، سطح مقطع خاک به هم خورده، نرم سازی خاک، عمق بحرانی