بهینه سازی توزیع آب کانال BP۱۴ شبکه آبیاری فومنات با استفاده از الگوریتم جامعه مورچگان

تحویل و توزیع نامناسب آب در کانال ها، موجب نارضایتی کشاورزان، عدم رعایت عدالت در توزیع و افزایش تلفات بهره برداری خواهد شد. بنابراین برنامه ریزی توزیع و تحویل بهینه آب وضعیت عملکرد شبکه را به طور قابل ملاحظه ای افزایش خواهد داد. با گسترش رایانه و روش های حل ریاضی این امکان فراهم شده است تا با توسعه مدل های شبیه سازی و بهینه سازی، بهره برداری بهینه از شبکه های آبیاری تعیین گردد. در این پژوهش، از روش بهینه سازی الگوریتم جامعه مورچگان به منظور تهیه برنامه بهینه توزیع آب در کانال BP۱۴ شبکه آبیاری فومنات واقع در غرب استان گیلان استفاده شده است. این کانال به طول ۶۸۵۲ متر و با مقطع ذوزنقه و متوسط ظرفیت ۵/۲ مترمکعب بر ثانیه و سطح زیر پوشش ۲۱۰۰ هکتار می باشد. برنامه تحویل و توزیع بهینه این کانال در دو حالت تک هدفی شامل کاهش ظرفیت کانال و دوهدفی شامل کاهش ظرفیت کانال و زمان توزیع به دست آمد. مقایسه نتایج پژوهش حاضر با نتایج حاصل از الگوریتم ژنتیک نشان داد که الگوریتم جامعه مورچگان نسبت به الگوریتم ژنتیک در حالت تک هدفی، ظرفیت کانال را ۹۰ لیتر بر ثانیه کمتر و زمان تکمیل برنامه آبیاری را ۱۰ ساعت بیشتر بدست آورده است. همچنین تعداد تنظیمات دریچه سراب و کمبود آب تحویلی به ترتیب یک و ۰۴/۰ درصد کمتر از الگوریتم ژنتیک به دست آمد. در حالت دو هدفی الگوریتم جامعه مورچگان نسبت به الگوریتم ژنتیک ظرفیت کانال را ۱۰۵ لیتر بر ثانیه کمتر و زمان تکمیل برنامه آبیاری ۴۱ ساعت بیشتر تعیین نموده است.

کلیدواژه ها:

تحویل آب ، برنامه ریزی بهینه ، شبکه های آبیاری ، عملکرد شبکه