بررسی ارتباط صفات شخصیت اسکیزوتایپی با الگوی پنج عاملی شخصیت

هدف: بسیاری از رفتارهای نابهنجار را می­توان نوعی اغراق در صفات پنج گانه شخصیتی بهنجار به شمار آورد. از میان اختلالات شخصیت، شخصیت اسکیزوتایپی بر اساس الگوی پنج عاملی کمتر تبیین شده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه شخصیت اسکیزوتایپی با الگوی پنج عاملی شخصیت در ایران است. روش: این پژوهش که از نوع توصیفی- مقطعی است، در یک بررسی زمینه­یابی انجام شد. بدین منظور نمونه­ای به حجم ۳۱۹ نفر، با روش نمونه ­گیری تصادفی انتخاب و آزموده شد. شرکت کنندگان به مقیاس شخصیت اسکیزوتایپی و مقیاس پنج بزرگ پاسخ دادند. داده­ها با روش رگرسیون چندمتغیری گام به گام تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند که شخصیت اسکیزوتایپی با روان نژندی گرایی همبستگی مثبت و با برون­گرایی همبستگی منفی دارد. تحلیل رگرسیونی بر اساس یافته ­های حاضر نشان داد با این که وظیفه شناسی و توافق جویی به تنهایی با اسکیزوتایپی رابطه ­ای ندارند، ولی برای تبیین شخصیت اسکیزوتایپی، اضافه شدن آنها به روان نژندی گرایی و برون­گرایی ضروری است. برون­گرایی در زنان و روان­آزردگی در مردان، بیش از سایر صفات شخصیتی، قدرت تبیین شخصیت اسکیزوتایپی را دارد. نتیجه­ گیری: این یافته­ ها در راستای تحقیقات قبلی، با نمونه های بالینی متشکل از اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و اسکیزوفرنیا تفسیر شد. نقش جنسیت در کیفیت ارتباط صفات شخصیت اسکیزوتایپی، با الگوی پنج عاملی شخصیت مورد تاکید است.

کلیدواژه ها:

Schizotypy ، Trait ، Five-Factor Model ، Personality ، Nonclinical Sample ، اسکیزوتایپی ، صفات ، الگوی پنج عاملی ، شخصیت ، نمونه های غیربالینی