مدیریت تامین و تقاضای آب در دشت سیستان

دشت سیستان واقع در شمال استان سیستان وبلوچستان با مساحتی بالغ بر 350 هزار هکتار ، دشت سیلابی رودخانه هیرمند و یکی از حاصلخیز ترین دشت های استان می باشد . رودخانه هیرمند در طی سی سال گذشته آورد های قابل توجهی داشته است بطوریکه در پنج سال 60 تا 1365 بیش از 24 میلیارد، از سال 66 تا 1370 بیش از 12 میلیارد و از سال 71 تا 1375 بیش از 6 میلیارد مترمکعب آب آورد این رودخانه به دشت سیستان بوده است . در حال حاضر بیش از 50 هزار هکتار از اراضی زراعی مذکور که به کشت غلات اختصاص دارد با آبیاری کامل و ناقص به زیر کشت می رود . در سالهای گذشته حدود 20 هزار هکتار از این اراضی دارای شبکه آبیاری و زهکشی شده اند و حدود 5 هزار هکتار دیگر نیز در دست اجرا می باشد و بقیه اراضی در دست طراحی و بازنگری می باشد . با توجه به روند افزایش سهم آب شرب زابل، 6 شهر جدید منطقه سیستان، بیش از 920 روستای این شهرها، شهرستان زهک و تامین آب حدود 26 میلیون مترمکعب آب شرب شهرستان زاهدان ایجاب می کند که در تخصیص آب ورودی هیرمند و ذخیره شدهو با توجه به حجم 620 میلیون مترمکعبی مخازن چاه نیمه ها برای شرب وکشاورزی توجه و تجدید نظرجدی صورت پذیرد . در این مقاله در نظر است با معرفی الگوی مصرف و توسعه کشت ضرورت رویکرد اصلاح انتقال آب ، افزایش راندمان انتقال، اصلاح روش های آبیاری و معرفی الگوی کشت گلخانه ای که با هر واحد آب مصرفی می توان تولید بیش از 50 برابر در مقایسه با روش های سنتی آبیاری محصولات خاص را تحقق بخشید . بدیهی است با توجه به شرایط منطقه در صورت عدم توقف روشهای سنتی آبیاری کشاورزی آبی تا سقف 50 هزار هکتار ممکن است تامین آب شرب شهرها و روستاهای منطقه با چالش جدی مواجه گردد .

کلیدواژه ها:

دشت سیستان ، آب کشاورزی ، رودخانه هیرمند