پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی منطقه لنجانات اصفهان با استفاده از مدل وزن شواهد

تعیین پتانسیل منابع آب زیرزمینی به­ویژه در کشورهای در حال توسعه از موارد مهم و ضروری در مدیریت منابع آب محسوب می­شود. در این پژوهش، نقشه پتانسیل آب زیرزمینی به منظور مدیریت و برنامه­ریزی منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل وزن شواهد­ و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) در منطقه لنجانات اصفهان انجام شده است. به­منظور واسنجی و اعتبارسنجی نتایج، موقعیت جغرافیایی ۶۲۴ چاه در منطقه به دو گروه تقسیم شدند. در اجرای مدل وزن شواهد از متغیرهای موثر در پتانسیل آب زیرزمینی شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، انحنای زمین، زمین شناسی، کاربری اراضی، خاک شناسی، شاخص رطوبت توپوگرافی، فاصله از گسل، تراکم گسل، تراکم آبراهه و فاصله از آبراهه استفاده شد. هم چنین برای اعتبارسنجی نتایج مدل­ها از منحنی مشخصه عملکرد ((ROC استفاده شد. مساحت زیر منحنی ((AUC برای مدل وزن شواهد، مقدار ۶/۸۱ درصد را ارائه داد که نشان از اعتبار بسیار خوب این مدل به منظور تعیین پتانسیل آب زیرزمینی در لنجانات است. حساسیت سنجی مدل­ به متغیرها نشان داد که این مدل در این منطقه به دو متغیر کاربری اراضی و شیب حساس­تر است. بیش از ۶۰ درصد منطقه دارای پتانسیل آب زیرزمینی متوسط تا خیلی زیاد است. تعیین مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی از لحاظ شناسایی مناطق برای اجرای برنامه­های مدیریتی، حائز اهمیت است. از آن­جا که مناطق با پتانسیل پایین، نشان دهنده عدم شرایط مناسب جهت تغذیه و ورودی آب به سفره­های زیرزمینی است؛ در نتیجه حفر چاه در این مناطق و استفاده و برداشت از این چاه ها، توازن بین ورودی و خروجی سفره­های زیرزمینی را از بین می­برد و نهایتا خشک شدن قنوات را نیز می تواند به دنبال داشته باشد .پیشنهاد می­شود که از مدل وزن شواهد با تعداد متغیرهای ورودی بیش تر نیز استفاده شود و هم چنین میزان دقت مدل­های دیگر نیز در مطالعاتی هم چون مطالعه حاضر برای تهیه نقشه پتانسیل با دقت بالا بررسی شود.

کلیدواژه ها:

سامانه اطلاعات جغرافیایی ، شاخص رطوبت توپوگرافی ، منحنی ROC ، وزن شواهد