صورت بندی روابط حقوق و اخلاق در آرای علامه طباطبایی

پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، صور ارتباطی حقوق و اخلاق را ازمنظر علامه طباطبایی ترسیم می کند. این رابطه در سه صورت طرح می شود که این صورت ها با سه مسلک اخلاق در نگرش علامه طباطبایی تناظر می یابند. مطابق صورت نخست و در تناظر با اخلاق دنیوی حقوق و اخلاق در ملازمت با یکدیگر به عنوان اعتبارات بعد از اجتماع شناخته می شوند و به طور مشترک، وظیفه تامین سعادت دنیوی را بر عهده دارند. مطابق صورت دوم و در تناظر با اخلاق دینی حقوق و اخلاق معادل با رعایت واجبات احکام هستند؛ اما حوزه خاص اخلاق تقید بر مستحبات، همراه با تصفیه باطن از غبار سوء نیت هاست که درنتیجه اخلاق با وصف تمایل به استقلال تدریجی از حقوق شناخته می شود. مطابق صورت سوم و در تناظر با اخلاق الهی، حقوق محدود به قواعد زندگی این جهانی است که پس از عزیمت انسان به ساحت مجردات، بقا، استقلال و تفوق اخلاق نمایان می شود.

کلیدواژه ها:

اخلاق اجتماعی ، ادراکات اعتباری ، حیات اخلاقی ، حیات دینی ، ولایت الهی