مدل سازی تراز آب زیرزمینی آبخوان دشت تبریز با استفاده از مدل ترکیبی SOM-ANN

دشت تبریز، در شمال غرب استان آذربایجان شرقی مانند دیگر دشت های اطراف دریاچه با بحران کاهش سطح آب زیرزمینی ارومیه روبرو است؛ بنابراین برای مدیریت صحیح و موثر این منابع، مطالعه و بررسی تغییرات تراز آب زیرزمینی در دشت ها ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش، از روش ترکیبی مدل شبکه عصبی پیش رو (ANN) با دسته بندی هوشمند نقشه خودسازمان ده (SOM) برای مدل سازی تراز آب در ۱۰ چاه مشاهده ای آبخوان آزاد دشت تبریز استفاده شده است. ابتدا پنج پارامتر ورودی موثر بر تراز آب زیرزمینی شامل بارش (P)، دما (T)، تبخیر (E)، دبی خروجی (Q) و تراز آب زیرزمینی (GWL) در یک زمان قبل (t۰-۱) برای ۱۰ چاه مشاهده ای آماده شدند. سپس این چاه های مشاهده ای، بر اساس تغییرات تراز آب ۱۴ ساله در چهار کلاس دسته بندی و با استفاده از مدل ANN، پیش بینی تراز آب در تمام چاه های مشاهده ای برای دسته ها انجام شد. طبق نتایج، برای کلاس های یک، دو و چهار، میانگین خطای مرحله آموزش و آزمایش به ترتیب ۱۰/۰، ۲۰/۰ و ۲۲/۰ متر و برای کلاس سه که در مرکز دشت موقعیت یافته است، میانگین خطا ۲۳/۰ متر حاصل شد.

کلیدواژه ها:

آبخوان آزاد دشت تبریز ، تراز آب زیرزمینی ، چاه های مشاهده ای ، مدل SOM ، ANN