اصول فرآوری زعفران ارگانیک

فرآوری زعفران به کلیه عملیات پس از برداشت اطلاق می شود که مستقیما توسط تولیدکننده و یا عوامل تخصصی دیگر انجام شده و هدف آن، ارائه محصولی بازار پسند با کیفیت مناسب به مصرف کنندگان است. مراحل فرآوری شامل برداشت، ذخیره سازی گل، جابجایی و ترابری گل، جداسازی کلاله، خشک کردن، نمونه برداری و آزمون، دسته بندی (سورت)، بسته بندی و فروش می باشد. بسیاری از مراحل تولید، فرآوری، تجارت و مصرف زعفران در ایران بر مبنای دانش بومی پایه ریزی شده است و بیشتر تولیدات این گیاه در مزارع کوچک با همکاری خانواده و با بهره گیری از نهاده ها و فن آوری های محلی بوم سازگار شکل می گیرد. به همین دلیل، بخش قابل توجهی از تولید زعفران در ایران با اصول کشاورزی ارگانیک همخوانی دارد، اما از نظر قواعد و استانداردهای مربوط به این نظام تولیدی به عنوان محصول شبه ارگانیک محسوب میشود. کشاورزی ارگانیک یک نظام جامع تولید است که به جنبه های کمی و کیفی تولیدات کشاورزی در تمامی مراحل چرخه تولید از مزرعه تا سفره و نیز به مسایلی مانند عدالت، روابط اجتماعی، سلامت خاک و حقوق جانداران (کوچک و بزرگ) مرتبط با تولید توجه می کند. با توجه به این تعریف و با در نظر گرفتن اصول حاکم بر شیوه های تولید زعفران در ایران، با ارائه استانداردهای پیشنهادی می توان زمینه مناسبی برای هدفمند شدن تولید ارگانیک این گیاه ایجاد نمود تا سبب افزایش درآمد کشاورزان و افزایش سهم ایران از بازارهای جهانی این گیاه دارویی ارزشمند شود. در این مقاله، برای هر یک از مراحل فرآوری بر اساس استاندارد فدراسیون بین المللی جنبش کشاورزی ارگانیک، دستورالعمل هایی ارائه شده است. رعایت این دستورالعمل ها کمک خواهد کرد تا در کنار حفظ و بهبود کمیت و کیفیت محصول، سایر اهداف و قواعد مرتبط با کشاورزی ارگانیک نیز تامین شود.

کلیدواژه ها:

زعفران ، فرآوری ، ارگانیک ، کمیت ، کیفیت