حاجی هاشم خان لنبانی لوطی یا لومپن؟ و بررسی چرایی شورش او (۱۲۳۹تا۱۲۴۰ق/۱۸۲۳تا۱۸۲۴م)

در اصفهان دوره قاجار همواره گروه هایی نظیر اوباش، دزدان، الواط، یاغیان و غیره در راستای منافع شخصی یا منافع گروه های دیگر، به تحرکاتی دست می زدند که نابسامانی و هرج و مرج و بی نظمی در شهر را باعث می شد. یکی از این افراد حاجی هاشم خان لنبانی بود. او عده ای از افراد را به دور خود جمع کرد و دست به شورش زد و برای مدتی اصفهان را در ترس و اضطراب فرو برد. در سال ۱۲۴۰ق/۱۸۲۴م، فتحعلی شاه قاجار با لشکرکشی به اصفهان این شورش را فرونشاند. چرایی شورش حاج هاشم خان و تعیین تعلق او به دسته جات شورشی یا لوطیان، موضوع اصلی این مقاله است که تلاش می شود به روش تاریخی و با شیوه توصیفی- تحلیلی و انطباق داده ها و با استفاده از منابع و مآخذ موجود، درباره آن بحث، و این موضوع بررسی شود. به نظر می رسد حاجی هاشم خان لنبانی و افرادش جزو لایه اشرار جامعه بودند که با استفاده از وضعیت نابسامان سیاسی و با انگیزه هایی نظیر طمع در مال دیگران، غرور، فخرفروشی و انتقام جویی دست به شورش زدند. همچنین اگر لوطیان را از اخلاف عیاران برشماریم، اطلاق لوطی به حاج هاشم خان لنبانی و افراد تابع او درست به نظر نمی رسد و باید او را در زمره افراد فرصت طلب شرور به حساب آورد.

کلیدواژه ها:

لوطی ، لومپن ، حاجی هاشم خان ، شورش ، فتحعلی شاه قاجار