چشم انداز امید بخش درمان سرطان با تکیه بر خواص منحصر به فرد پروتئین آپوپتین از ویروس کم خونی ماکیان(Chicken anemia virus (CAV)

سرطان از مهمترین عوامل مرگ انسان به شمار می آید. بسیاری از درمان های شیمیایی و پرتودرمانی فاقد اختصاصیت کافی برروی سلول های سرطانی بوده و دارای اثرات جانبی بر روی سایر سلولها نیز می باشند. پیشرفت های شگرف علم امروز در درمان سرطان باعث افزایش امید به درمان سرطان های مقاوم و ناعلاج انسان شده است. با تکیه بر درک تازه انسان از نحوه پاتوژنز ملکولی سرطان ها می توان دارهای جدید نظیر نانوبادی ها و آنتی بادی های مونوکلونال، مهارگرهای مولکولی کوچک، استراتژی های بر مبنای قطعات کوچک RNA ، طراحی پروتئین های مشتق از ویروس ها و باکتری ها با خاصیت کشندگی اختصاصی سلولهای سرطانی و ویروس های مهندسی ژنتیکی شده با خاصیت انکولیتیک، طراحی و تولید کرد. مثال هایی که می توان از پروتئین ضد توموری اختصاصی حاصل از ویروس ها ذکر کرد شامل E۴ORF۴، Apoptin، E۱A، R (Vpr)، Brevinin-۲R، پروتئین بزرگ T ، TTV apoptosis-inducing protein (TAIP) است. ویروس کم خونی عفونی ماکیان (Chicken anemia virus (CAV)) توسط Yuasa در ژاپن، از گله های تجاری ماکیان جدا شد. CAV ویروسی مقاوم و منحصر به فرد متعلق جنس Circoviridae و خانواده Gyrovirus بوده و DNA تک رشته ای حلقوی دارد. عفونت با ویروس باعث بیمار شدن پرنده جوان و تضعیف سیستم ایمنی می شود. سلول های بنیادی خونساز (Hematopoietic stem cells) در مغز استخوان جوجه و پیشسازهای سلول های T در تیموس از هدف های اصلی عفونت با این ویروس می باشند. پروتئین آپوپتین یا VP۳ این ویروس پروتئینی کوچک (۶/۱۳ (kDa بوده که به وسیله ژن VP۳ کد می شود. این پروتئین توجهات و انگیزه های بسیاری را به سبب سمیت بلقوه اختصاصیش علیه سلول های سرطانی به خود جلب کرده است بدین معنی که باعث القای مرگ اختصاصی در سلول های تغییر یافته و سرطانی می شود. آپوپتین موجب میانجی گری آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلول) شده و مکانیسم این فرایند مستقل از p۵۳ بوده و به واسطه Bcl-۲ قابل مسدود شدن نیست. این مستقل بودن از مسیر p۵۳ یک مزیت مهم برای این پروتئین نسبت به سایر داروها می باشد و سبب شده به طور تجربی جهت درمان ۷۰ نوع سرطان استفاده شود. هدف از این مقاله ارائه کاربردها و پیشرفت های نوین در استفاده ار پروئین آپوپتیتن به عنوان عامل اختصاصی کشنده سلول سرطانی می باشد و بینش عمیقی را نسبت به مکانیسم عملکرد این پروتئین مهیا خواهد کرد. در نهایت هدف ما ارائه مسیر جدیدی جهت درمان سرطان های مختلف با تکیه بر ویروس ها و پروتئین های آنها (ویروس درمانی) می باشد.

کلیدواژه ها:

Cancer cell ، chicken anemia virus (CAV) ، Apoptin ، tumor-specific killer protein ، سلول سرطانی ، ویروس کم خونی عفونی ماکیان (CAV) ، آپوپتین ، پروتئین اختصاصی کشنده تومور