تشخیص زود هنگام سرطان و پروتئومیکس

شناخت ماهیت و روند سرطان همواره یکی از موضوعات مورد علاقه دانشمندان و پزشکان بوده است. این که چه تغییراتی در سلول و در نهایت موجود زنده می افتد که موجب سرطان می شود خود نیاز به بررسی های پایه ای و مولکولی دارد. پیشرفت های زیست شناسی مولکولی در دهه های اخیر به بالا بردن درک محققین از تقابل پیچیده تغییرات ژنتیکی، رونویسی و ترجمه در سرطان های انسانی بسیار کمک کننده بوده است. مطالعات پروتئومیکی نقش مهمی را در پیشگیری، تشخیص زود هنگام و درمان سرطان می تواند داشته باشد. یکی از نیاز های موجود در درمان سرطان های مختلف تشخیص زود هنگام آن در مراحل اولیه است. پیشرفت های صورت گرفته در زمینه تشخیص زود هنگام سرطان کمک شایانی به این موضوع کرده است اما هیچ کدام از این روش ها حساسیت و اختصاصیت روش های مولکولی نظیر پروتئومیکس را نشان نداده اند. با ظهور فناوری پروتئومیکس تلاش زیادی برای شناسایی و رده بندی پروتئین های مایعات بدن صورت گرفته است. آنالیزهای پروتئومیکی دریچه جدیدی را برای شناسایی تغییرات اتفاق افتاده در روند سرطانی شدن سلول ها به روی ما گشوده است. یکی از اهداف اصلی پروتئومیکس کشف بیومارکرهای مرتبط با سرطان و طراحی دارو است. پلاسما و ادرار یکی از بهترین منابع برای مطالعه این دسته از پروتئین ها می باشند. پروتئوم پلاسما به طور مرتب با تغییر وضعیت سرطان تغییر می کند. این تغییرات می توانند ناشی از افزایش بیان و یا کاهش بیان بعضی از پروتئین ها باشند. با پیشرفت های جدید در زمینه طیف سنجی جرمی و بیوانفورماتیک می توان بیومارکرهای جدیدی را در سرطان شناسایی کرد. امروزه پروتئومیکس یکی از مناسب ترین و کامل ترین ابزار برای آنالیز سیستم های بیولوژیک محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

cancer ، proteomics ، biomarker ، early detection ، سرطان ، پروتئومیکس ، بیومارکر ، تشخیص زود هنگام