اعتباریابی، رواسازی و تعیین ساختار عاملی مقیاس راهبردهای مقابله ای نوجوانان

پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی، رواسازی و تعیین ساختار عاملی مقیاس راهبردهای مقابله ای (فرایدنبرگ و لویس، ۱۹۹۳ الف) در نوجوانان ایرانی در نمونه ای به حجم ۷۹۹ نفر از دانش آموزان دبیرستانی (۳۴۵ پسر و ۴۵۴ دختر) که با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند، اجرا شد. ابزار پژوهش را دو پرسشنامه مقیاس راهبردهای مقابله ای نوجوانان (ACS) و فرم فارسی پرسشنامه سبکهای دفاعی (اندروز، سینگ و بوند، ۱۹۹۳؛ بشارت، ۱۳۸۳) تشکیل داد. تحلیل سوالهای مقیاس بر پایه محاسبه درجه دشواری ، قدرت تشخیص (ضریب دو رشته ای نقطه ای ) و ضریب آلفای کرونباخ نشان داد ۱۲ سوال که با کل مقیاس همبستگی ضعیف و منفی داشتند، با مفهوم انزوای مایوسانه تشکیل یک زیر مقیاس مستقل با ضریب آلفای ۶۳/۰ را می دهد. این ضریب، برای کل مقیاس برابر با ۸۸/۰ و ضریب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) برابر با ۷۱/۰ بود. نتایج تحلیل مولفه های اصلی (PC) با استفاده از چرخش پروماکس نشان داد که پرسشنامه (با حذف ۵ سوال بدون بار عاملی) از ۹ عامل کمک طلبی، پیوندجویی، نگرانی پذیری، تلاش و پیشاپیش نگری، مثبت نگری، انکار، پرخاشگری فعل پذیر، مذهب گرایی و فعالیت بدنی تشکیل شده است. شاخصهای برازش تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزارLISREL ، وجود عوامل نه گانه را تایید کرد. نتایج مقایسه مدل تحلیل عاملی مرتبه دوم و مدل تک عاملی برای بررسی ساختار عاملی مشخص کرد که مدل نخست با دو عامل مرتبه یکم یعنی سبکهای سازش یافته (با پنج عامل) و سازش نایافته (با چهار عامل) برازش بیشتری نسبت به مدل تک عاملی دارد. همبستگی مثبت و معنادار بین عوامل نه گانه با پرسشنامه سبکهای دفاعی، روایی همگرای مقیاس راهبردهای مقابله ای را تایید کرد.

کلیدواژه ها:

راهبردهای مقابله ای ، سبک مقابله ای ، اعتبار ، روایی ، نوجوان ، تحلیل عاملی تاییدی ، تحلیل عاملی مرتبه دوم