بررسی اثر الگوی پیوند از دور دریای شمال - خزر بر نوسانات بارش های پاییزی مناطق غرب و شمال غرب ایران

در این پژوهش رابطه بین بارش­های پاییزی ایستگاه­های منطقه غرب و شمال­غرب کشور با الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر در یک دوره آماری ۲۹ ساله (۲۰۰۵-۱۹۷۷) مورد محاسبه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی بین شاخص الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر و بارش­های پاییزی ایستگاه­های منطقه غرب و شمال­غرب کشور نشان داد که فاز مثبت الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر با دوره­های افزایش بارش و فاز منفی آن با دوره­های کاهش بارش از حد نرمال همراه است. ارتباط نسبتا خوبی بین بارش پاییزی منطقه غرب و شمال­غرب کشور با شاخص الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر مورد محاسبه قرار گرفت. این ارتباط با ضریب همبستگی معنی­دار ۳۱/۰ در فصل پاییز برای متوسط ایستگاه­های مورد مطالعه محاسبه گردید. در بررسی ماهانه بالاترین ضریب همبستگی بارش ماهانه ایستگاه­ها و شاخص الگوی دریای شمال-خزر در ماه دسامبر با ضریب همبستگی ۵۲/۰ مورد محاسبه قرار گرفت. با توجه به ضرایب همبستگی مورد محاسبه، بارش ایستگاه خوی، بیشترین تاثیرپذیری را از الگوی پیوند از دور دریای شمال_خزر نشان می­دهد. این مطالعه ثابت کرد که علاوه­بر الگوی پیوند از دور رایج و متداول انسو که تاثیرات آن بر بارش پائیزی قبلا مورد تایید محققان قرار گرفته، الگوی جدید پیوند از دور دریای شمال-خزر نیز از الگوهای تاثیرگذار بر نوسانات بارش و وقوع دوره­های مرطوب و خشک پاییزه شمال­غرب و غرب ایران می­باشد.

کلیدواژه ها:

پیوند از دور ، الگوی دریای شمال-خزر ، بارش پاییزی ، شمال غرب و غرب ایران