ارزیابی کیفیت آبهای زیرزمینی برای مصارف کشاورزی در استان خراسان جنوبی (مطالعه موردی: دشت بیرجند)

به منظور ارزیابی کیفیت آبهای مورد استفاده در کشاورزی در دشت بیرجند، نمونه برداری از آب ۳۷ حلقه چاه و قنات انجام شد. در این نمونه ها، پارامترهای EC، غلظت سدیم، کلسیم، منیزیم، کلر، کربنات و بیکربنات اندازه گیری شد و شاخصهای شوری موثر، SAR و MH نیز محاسبه گردید. سپس، ارزیابی و گروهبندی آبها بر اساس روش " آیرز و وستکات" انجام گردید. نتایج نشان داد تمام نمونه های مورد بررسی، دارای شاخص MH بیشتر از ۵۰ درصد بودند. از نظر شاخص شوری، ۴۶ درصد نمونه ها دارای محدودیت کم تا متوسط، ۵۴ درصد دارای محدودیت شدید و هیچ نمونه آبی، بدون محدودیت مصرف برای کشاورزی وجود نداشت. از ۳۷ نمونه مورد بررسی، ۲ نمونه دارای SAR بیشتر از ۹، ۲۹ نمونه دارای SAR = ۳-۹، و ۶ نمونه به دلیل دارا بودن SAR ۳ دارای کیفیت عالی برای کشاوزی بود. در بیشتر نقاط دشت بیرجند، خطر سمیت کلر در آبهای آبیاری وجود داشت. علاوه بر این، همه آبهای مورد مطالعه در این پژوهش از نظر یون بیکربنات دارای محدودیت متوسط تا شدید بودند. در مجموع، به نظر میرسد زیادی غلظت منیزیم، کلر و بیکربنات سه محدودیت اصلی آبهای مورد استفاده بخش کشاورزی در دشت بیرجند، میباشد.

کلیدواژه ها:

آبیاری ، شاخص کیفی ، غلظت یونی