عرفا و کرامت حلال خواری

کرامات عرفا و حکایت­های مربوط به آن­ها حجم وسیعی از قصه­های عرفانی را تشکیل­می­دهد و یکی از مباحث کلیدی متون عرفانی فارسی به­شمار­می­رود. در یک طبقه­بندی کلی انواع مختلف کرامات به سه گونه اصلی اخبار از غیب، اشراف بر ضمایر و تصرف در عالم هستی تقسیم­بندی می شوند که هرکدام شامل چندین گونه فرعی می­باشند. یکی از گونه­های فرعی کرامات اخبار از غیب، تشخیص ویژگی حرام یا شبهه­ناک بودن لقمه و غذا از طریق فراست و با تعلیم الهی است. این کرامت برپایه این اعتقاد صوفیان بنا­شده­است که اگر همه عالم را خون مطلق فرا­بگیرد مومن از آن جز حلال نمی­خورد. در این کرامت، عارف بدون هیچ نشانه­ای و گاه با نشانه­هایی همچون جنبیدن رگ انگشت، دراز نشدن دست به­سوی حرام، احساس سیری و پایین­ نرفتن لقمه حرام از گلو، ندارسیدن به دل، سخن­گفتن طعام حرام، دیدن سیاهی، نجاست و خونابه در غذا و... همراه است. گاهی مخالفان عرفا از این شیوه برای امتحان و آزمودن حقانیت آن­ها استفاده­می­کردند و غالبا پس از تشخیص عارف، استغفار­کرده و از مریدان عارف می­شده­اند. در این مقاله سعی­شده­است ضمن گردآوری، دسته­بندی و تحلیل این­گونه از کرامات در کتب عرفانی متقدم، به نمونه­هایی متاخر از این کرامت نیز اشاره­شود.

کلیدواژه ها:

عرفان و تصوف ، کرامت ، اخبار از غیب ، حلال خواری ، تشخیص غذای حرام و شبهه ناک