مناسبات عقل و دین در اندیشه نومعتزله و کلام جدید

کلام جدید در زمره علوم عقلی است که نقش مهمی در دفاع از مباحث اعتقادی و دینی دارد. جریان اعتزال نیز یکی از فرقه های خردورز کلامی است که در سده دوم پیدایش اسلام شکل گرفت و تا اواخر قرن چهارم فعال بود، اما در تطور تاریخ کم کم فروغش را از دست داد و با حمله مغولان در قرن هفتم افول کرد. در دو سده اخیر، نومعتزله خردورزی معتزله کهن را احیا کردند و بنیادهای فکری و اعتقادی معتزله با رویکرد جدید عقل گرایی در مبانی دینی در حال توسعه و انتشار است. کلام جدید (مسائل جدید کلامی) در روش استنباط با معتزله و نومعتزله همگرا است. پژوهش پیش رو با جمع آوری داده های کتاب خانه ای و تحلیل و توصیف آنها در مقام دست یابی به پاسخی برای این پرسش است که مسائل جدید کلامی، خصوصا رابطه عقل و دین، چه اعتبار و جایگاهی در معتزله و نومعتزلیان دارد.

کلیدواژه ها:

کلام جدید ، معتزله ، نومعتزله ، عقل گرایی ، رابطه عقل و دین