مبانی نظارت بر قدرت در سیره حکومتی امام علی (ع)

از ضروریات یک جامعه داشتن یک حکومت و نهاد مرکزی است که در راس امور، متولی امور مردم و جامعه گردد. دستیابی به قدرت و توانایی از جانب حکومت امکان سو استفاده آنها را از قدرت فراهم آورده و در معرض خطر انحراف و فساد قرار می گیرند. در مکتب تشیع که مبتنی بر معارف قران و سیره معصومین (ع) است مبانی و مولفه هایی برای نظارت بر قدرت حاکمان وجود دارد که تا حدود زیادی حاکم وکارگزاران نظام اسلامی را از فساد و انحراف دور نگاه داشته و به آنان کمک می نماید تا درمدیریت جامعه و کارآمدی نظام سیاسی در راستای عدلات، رفاه و برابری اجتماعی گام بردارند. این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش کتابخانه ای با عنایت به سیره عملی وکلامی امیرالمومنین علی (ع) به امر نظارت بر قدرت حاکمان در دو مرحله اکتساب قدرت واعمال قدرت می پردازد. مقبولیت عمومی، نقش اراده مردم در حکومت، جعل اوصاف خاص برای حکام، ارزیابی و احراز لیاقت کارگزاران قبل از دادن مسئولیت به آنها در مرحله کسب قدرت و مشورت حاکم اسلامی با دیگران، اطاعت از حاکم در چارچوب حق و عدم اطاعت در امر به خلاف حق و قانون در مرحله اعمال قدرت از مولفه هایی آن می باشند.

کلیدواژه ها:

نظارت ، مشورت ، امر به معروف و نهی از منکر ، نصیحت