بررسی فقهی و حقوقی تعهدات طبیعی، آثار و احکام

در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران که متاثر از فقه امامیه و تا حدی حقوق فرانسه است، ذیل عنوان سقوط تعهدات در مبحثایفاء (وفای به عهد) در ماده ی ۲۶۶ همان قانون، به قسمتی از تعهدات اشاره شده که آن را «تعهدات طببعی، وجدانی یا اخلاقی» نامند.در مقابل تعهدات ببیعی، حقوقدانان «تعهدات قانونی» را قرار داده اند که مهمترین وجه تمایز این دو، ضمانت اجرای قانونیبرای تعهدات اخیر است که واژه ی ۲۶۶ به همین مطلب اشاره دارد؛ لیکن در تعهدات طبیعی قبل از تادیه، چنینالزامی وجود ندارد و تنها در صورت تادیه دین حق استرداد زایل می شود. نتیجه اینکه این گونه تعهدات از زمان تادیه واجد ضمانتاجرای قانونی می شوند. چگونگی این تعهد (استحاله) و تشخیص عامل اصلی آن، وجه همت این مقاله است. بدین منظور ابتدا لازم است موضع حقوقدانان را درخصوص تعهدات طبیعی در حقوق ایران بررسی نموده و در ادامه مفهوم و قلمرو تعهدات طبیعی وماهیت آنها، تعهدات اخلاقی و ارتباط آن را تعهدات طبیعی و در نهایت رویکرد حقوق برخی از کشورها در خصوص تعهدات طبیعیرا مورد مطالعه قرار دهیم تا ابعاد و زوایای این تعهدها روشن گردد.

کلیدواژه ها:

تعهدات قانونی ، تعهدات ببیعی ، مرور زمان ، ممانت اجرا ، ایقاع