مدل سازی مطلوبیت زیستگاه آهو (Gazella subgutturosa) در پارک ملی گلستان

 برنامه ­ریزی به منظور حفاظت از گونه های حیات ­وحش بدون آگاهی از نیازهای بوم شناختی این گونه ­ها و نحوه ارتباط آن ها با زیستگاه امکان پذیر نیست. مدل­ های مطلوبیت زیستگاه که امروزه کاربرد بسیاری در پژوهش ­های بوم شناسی یافته ­اند، با استفاده از نرم ­افزارهای سامانه اطلاعات­ جغرافیایی و آماری انتشار یک گونه را با متغیرهای محیط زیستی مرتبط می ­سازند. تهدیدات و تعارضات انسانی موجود در پارک ملی گلستان گونه آهو را به عنوان گونه ­ای آسیب ­پذیر در فهرست سرخ IUCN، از برخی زیستگاه های مناسب جدا کرده و محل های حضور جمعیت های این گونه را در برخی مناطق محدود نموده است. به منظور مدل سازی مطلوبیت زیستگاه آهو، از روش مبتنی بر داده­ های فقط حضور و تجزیه وتحلیل عاملی آشیان بوم شناختی استفاده شده است. در این مطالعه از نقاط حضور گونه به عنوان متغیر وابسته و از هشت متغیر محیطی ازجمله نقشه طبقات ارتفاعی، نقشه شیب، نقشه جهت، نقشه موقعیت روستاها، نقشه جاده های آسفالت و خاکی، نقشه موقعیت پاسگاه های محیط بانی، نقشه منابع آبی و آبراهه ها به عنوان متغیر مستقل استفاده شد. براساس مقادیر تخصص­گرایی، مهم ترین عوامل موثر در آشیان بوم شناختی گونه مورد مطالعه درصد شیب، فاصله از جاده و فاصله از پاسگاه ­های محیط بانی است. نقشه مطلوبیت زیستگاه تهیه شده در این مطالعه برای گونه آهو نشان می ­دهد که زیستگاه مطلوب آهو در پارک ملی گلستان بسیار محدود و متمرکز بر حاشیه جاده میان­گذر پارک گردیده است.

کلیدواژه ها:

آهو ، مدل سازی مطلوبیت زیستگاه ، تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی ، پارک ملی گلستان