بررسی روند انتشار گاز نیتروس اکساید حاصل از پرورش دام های اهلی در ایران

تغییرات اقلیمی منتج شده از انتشار گازهای گلخانه ­ای، زندگی انسان ­ها را به ­خطر انداخته است. یکی از این گازهای آلاینده اتمسفر، نیتروس­اکساید می ­باشد که قدرت حفظ گرمای آن (با طول عمر حدود ۱۶۵ سال)، ۳۱۰ برابر گاز دی­ اکسایدکربن، می ­باشد. لذا هدف این پژوهش بررسی میزان تولید گاز نیتروس ­اکساید ناشی از پرورش دام­ های اهلی در ایران، بود. آمار تعداد دام­ های اهلی در یک دهه گذشته، از وزارت جهادکشاورزی، اخذ شدند. دام­های اهلی به پنج تیمار آزمایشی شامل: گروه گاوها، گروه دام­های سبک، گروه دام­های سنگین، گروه طیورصنعتی و گروه سایر ماکیان تقسیم  بندی شدند. سپس با استفاده از نرم ­افزار IPCC (در سطح یک) میزان انتشار گاز نیرواکساید ناشی از پرورش دام­های اهلی به ­دست آمد. داده ­های آزمایشی با روش طرح کاملا تصادفی در نرم­ افزارSAS ، تجزیه و تحلیل شدند. کواریانس میزان انتشار در بین سال­های تحقیق، با روش اندازه­گیری تکرار در زمان، مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان انتشار گاز نیتروس اکساید در سال ۱۳۹۶ به ­ترتیب تیمارهای مذکور ۶/۳۴، ۷۹/۸۷، ۱/۲۶، ۱۴۵۲/۷۱ و ۷/۱۵ میلیون تن به ­دست آمد. میزان انتشار کل گاز نیتروس اکساید، کل­ خوراک مصرفی و کل­ تولیدات دامی طی دهه گذشته، به ­ترتیب درحدود ۱۲۸/۱۳ گیگاگرم، ۶۰۵/۷۲ میلیون تن و ۱۱۸/۳۷ میلیون تن بود. کواریانس انتشار این گاز در بین سال­های آزمایش (متغییر مستقل)، از نوع بدون ساختار و ناهمگن بود. به ­نظر می ­رسد بیش­ ترین گروهی که باعث انتشار گاز نیتروس اکساید می ­شوند، گروه طیور صنعتی می ­باشند. لذا می­بایستی در جهت بهینه ­سازی مدیریت کود این پرندگان، توجه علمی ویژه­ای، صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

تغییرات اقلیمی ، گازهای گلخانه ای ، نیتروس اکساید ، دام های اهلی