شاخص های نژادی، زیست سنجی و تغذیه ای بز خلخالی در زیستگاه بومی آن

این مطالعه در زیستگاه بومی و منطقه گسترش نژادی بز خلخالی با هدف شناسایی صفات نژادی، تغذیه­ ای و شاخص ­های ظاهری و اندازه ­های بدنی انجام گردید. برای اجرای این  پژوهش، در ابتدا مناطق پراکنش نژادی بز خلخالی مشخص گردیده، از سه بخش مرکزی، خورش رستم و امامرود شهرستان خلخال به ­طور تصادفی در مجموع ۲۴ روستا و از هر روستا  ۳ گله انتخاب و مطالعه گردید. روش جمع آوری اطلاعات به شیوه پرسشنامه ای، مشاهده و اندازه گیری بود. نتایج نشان داد که ۷۹/۳ درصد از گله داران به ­روش روستایی و ۲۰/۷ درصد به ­روش نیمه عشایری با میانگین تعداد ۷/۱ نفر در هر خانواده گله های خود را پرورش می­ دهند. میانگین درصد بز و بزغاله در ترکیب گله ها ۴۴/۵ درصد، رنگ غالب بز خلخالی سیاه و ابلق (سیاه وسفید)، هرکدام با میانگین ۳۴/۳ درصد بود. اغلب بزهای خلخالی دارای شاخ بوده و تنها ۲۶/۸ درصد از آن ­ها بی­ شاخ بودند. ضرایب همبستگی بین ناحیه ­های اصلی بدن شامل ارتفاع جدوگاه، دور سینه و دور شکم در هر دو بز ماده بالغ و چپش ماده بالای ۴۰ درصد بود. میانگین مدت زمان چرای بزها از مراتع و پس چر مزارع ۸/۳ ماه در سال با میانگین ۱/۸۲ دفعه تغذیه دستی در روز  بود. زمان نگه ­داری بزها در آغل ۳/۷ ماه در سال و تعداد دفعات تغذیه دستی در آغل به­ طور میانگین ۴/۲ دفعه بود. میانگین علوفه و کنسانتره مصرفی روزانه بزها به ­ترتیب ۰/۶۶ و ۰/۲۵ کیلوگرم برای هر راس بز بالغ بود. تلفات بزها بیش ­تر در اثر عارضه کیسه صفرا بوده و اسهال از بیماری­ های رایج آن­ ها می ­باشد.

کلیدواژه ها:

بزخلخالی ، نژاد ، زیست سنجی ، تغذیه