روش اسکان موقت و راهکارهای بومی آن در زلزله لرستان

ایران کشوری است که به دلیل پهنه گسترده آن و قرار داشتن بر روی کمربند زلزله در معرض انواع سوانح بوده است. در این بین زلزله بیش از دیگر سوانح در تخریب خانه های شهری و روستایی نقش داشته است. آنچه مسلم است این است که پس از زلزله های ویرانگر و مخرب، نیاز به تامین سرپناه اضطراری و موقت امری واضح به نظر می آید. لزوم تامین سریع سرپناه، با توجه به شرایط محیطی، جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و عوامل فراوان دیگر در مواردی باعث می شود که روش ها و شیوه های متنوعی در نظر گرفته شود. به طور مثال، در زلزله سال ۱۳۸۲ بم و بروات به دلیل رخ دادن سانحه در فصل زمستان و همچنین زمان بر بودن طول دوره بازسازی استفاده از کانکس های پیش ساخته در دستور کار مسئولان قرار گرفت. اما در زلزله سال ۱۳۸۵ لرستان به دلایل خاصی چون رخ دادن سانحه در فصل بهار و وجود موقعیت مناسب آب وهوایی برای ساخت و ساز، دوره اسکان موقت حذف شد و تصمیم به ادامه اسکان بازماندگان در چادر گرفته شد. با این همه، آنچه در تجارب پیشین عیان شده این است که پس از هر زلزله مخرب چالش هایی درباره وضعیت اسکان اضطراری و موقت ظاهر می شود که در مواردی با روش های خودجوش بومی و به نوعی ابتکاری بر برخی مشکلات دوره فائق می آید و گذران زندگی را آسان تر می کند.زلزله سال ۱۳۸۵ لرستان از جمله سوانحی بود که در آن به دلیل انتقال مستقیم بازماندگان از چادر به خانه های دائمی،  آسیب دیدگان برای غلبه بر چالش های پیش روی اسکان موقت، که در چادر پیش می آمد از روش های جالبی استفاده کردند.در مطالعه حاضر اساسا از روش رایج در تحقیقات اجتماعی تحت عنوان روش کیفی نام برده می شود. این روش با بهره گیری از مشاهده مستقیم و مشارکتی و نیز استفاده از مصاحبه در جامعه مورد نظر صورت گرفت. همچنین به منظور تدوین ابعاد نظری موضوع، در کنار این روش، از شیوه های مطالعه اسنادی یا کتابخانه ای  نیز استفاده شد. مقاله حاضر بر آن است که به بررسی روش به کار گرفته شده در اسکان و تامین سرپناه موقت پس از زلزله لرستان و با اشاره به مشکلات به وجودآمده در این مرحله به برخی از شیوه های به نوعی بومی و نیز ابتکاری بازماندگان زلزله لرستان به منظور غلبه بر محدودیت های ایجادشده در دوران اسکان موقت بپردازد.

کلیدواژه ها:

اسکان موقت ، زلزله لرستان