تحلیل جزئیات هندسی و اجرایی در گنبدهای دوپوسته گسسته نار شاخص شهر اصفهان نمونه مطالعاتی: گنبدهای مسجد جامع عباسی، آرامگاه های درب امام، مدرسه چهارباغ اصفهان، و کلیسای بیت اللحم
محل انتشار: مجله صفه، دوره: 26، شماره: 2
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 760
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SOFEH-26-2_005
تاریخ نمایه سازی: 14 آبان 1400
چکیده مقاله:
گنبدهای دوپوسته گسسته در گذر زمان فرم های متنوع گوناگون در بخش اجزای اتصال دهنده خود داشته اند. با تحلیل فرایند ساخت و بررسی هندسه فرمی آن ها به جلوگیری از فراموشی و از دست رفتن مهارت های استادکاری در ساخت آن ها کمک خواهد شد. در پژوهش حاضر باور بنیادین این است که فرم نهایی اجزای تشکیل دهنده گنبدهای دوپوسته گسسته نار شاخص شهر اصفهان، به شکل مستقیم از نوع چینش آجرها و چگونگی قرارگیری کلاف ها از یک سو و توانمندی استادکارها نسبت به دانش هندسه عملی و نظری، از سوی دیگر، تاثیر می پذیرد. در این پژوهش تلاش است که با معرفی اجزای گنبد و بررسی نمونه هایی از گنبدهای دوپوسته گسسته نار در اصفهان، ویژگی های هندسی و چگونگی جزئیات اجرایی و ساخت آن ها بررسی شود. همچنین فرم های گوناگون کلاف های چوبی و خشخاشی ها و دلایل استفاده از آن ها عرضه شده است. از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی بهره برده شده و سپس تصاویر و ترسیم های نگارندگان، که از سوی استادکاران محلی اصلاح شده، ارائه شده است. یکی از یافتههای این مقاله تدوین شناسایی دقیق اجزا و چگونگی چیدمان آجر در گنبدهای دوپوسته گسسته نار است، از دیگر نتایج شناخت تفاوت در خلاقیت معمار محلی است که باعث ایجاد تمایز در ویژگی های هندسی و ساختاری این گنبدها (از جمله تنوع فرمی و اجرایی در خشخاشی ها و کلاف های چوبی) شده است. همچنین مشخص شد که برخلاف باورهای پیشین، گاهی در دهانه های کوچک قفل و بستی بین خشخاشی و پوسته بیرونی به کار برده نمی شود. علاوه بر آن مشخص گردید خشخاشی ها باید به صورت کامل و همراه با خود گنبد اجرا شوند و در صورت اجرای آن ها به صورت نیمه، نیروهای وارده و عکس العمل متفاوت در ترازهای مختلف ایجاد خواهد شد و پوسته بیرونی ترک خواهد خورد.
کلیدواژه ها:
گنبد دوپوسته گسسته نار ، فناوری ساخت گنبد ، مسجد جامع عباسی ، مدرسه چهارباغ ، درب امام ، کلیسای بیت اللحم
نویسندگان
نیما ولی بیگ
استادیار دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان
ساناز رهروی پوده
مربی دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)
افروز رحیمی آریایی
مربی دانشکده معماری، مرکز آموزش عالی غیرانتفاعی غیر دولتی سپهر اصفهان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :