توان گیاه پالایی دو گونه خردل اتیوپی (Brassica carinata) و خردل هندی (Brassica juncea) در خاک آلوده به کادمیوم

سابقه و هدف: فلزات سنگین از جمله مهم ترین آلاینده های محیط زیست به شمار می آیند که در چند دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. تجمع عناصر در خاک به ویژه در زمین های کشاورزی، امری تدریجی بوده و غلظت عناصر سنگین می تواند به سطحی برسد که امنیت غذایی انسان را تهدید کند. در میان عناصر سنگین، کادمیوم به علت تحرک بالا در سیستم های بیولوژیک، سمیت بالا، حلالیت زیاد در آب و جذب سریع توسط سیستم ریشه ای بسیاری از گونه های گیاهی، یکی از خطرناک ترین عناصر سنگین است. در این تحقیق رشد، انباشتگی و توان گیاه پالایی کادمیوم در دو گونه خردل اتیوپی (Brassica carinata) و خردل هندی (Brassica juncea) بررسی شده است.  مواد و روش ها: گیاهان در خاک های آلوده با غلظت های ۰، ۷۵ و ۱۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم کادمیوم رشد کردند و پس از ۷ هفته کشت در گلخانه ، برای سنجش برخی خصوصیات رشدی برداشت شدند.  نتایج و بحث: نتایج پژوهش نشان داد که تیمارهای کادمیوم بر صفات رشد و میزان کلروفیل دو گیاه اثر معنی داری نداشت. هر دو گیاه شاخص تحمل تنش بالایی را نسبت به فلز کادمیوم نشان دادند. با افزایش آلودگی فلز در خاک، غلظت کادمیوم در ریشه و بخش هوایی هر دو گیاه خردل اتیوپی و خردل هندی به طور معنی داری افزایش یافت. فاکتور انتقال گیاه خردل هندی حدودا ۷۰٪ بیشتر از خردل اتیوپی بوده است و بیشترین میزان فاکتور انتقال در تیمار ۷۵ میلی گرم بر کیلوگرم کادمیوم در گیاه خردل هندی مشاهده شد.  نتیجه گیری: مقایسه دو گیاه خردل اتیوپی و خردل هندی نشان می دهد که هر دو گونه قادر به تحمل و تجمع کادمیوم بوده، ولی فاکتور انتقال و میزان جذب و تجمع کادمیوم در گیاه خردل هندی بیشتر از خردل اتیوپی بوده است، درنتیجه به نظر می رسد گیاه خردل هندی عملکرد بهتری برای استفاده در فرایند گیاه پالایی کادمیوم داشته باشد.

کلیدواژه ها:

آلودگی خاک ، تجمع ، شب بو ، کادمیوم ، گیاه پالایی