نگرشی بر نوآفرینی و بازآرایی نظام حقوق مالکیت معنوی

از آنجا که پدیده نوآفرینی نقش کلیدی در تجاری سازی دانش و  فرایند توسعه ایفا می کند، این مقاله با تشریح علمی اهمیت و جایگاه حقوق مالکیت معنوی به عنوان عاملی کلیدی در ظهور نوآفرینی، به بررسی جایگاه و نحوه تبیین آن در اقتصاد رایج می پردازد. نتایج بررسی های برگرفته از درون مایه های رشته های حقوق و اقتصاد نشان می دهد که حقوق مالکیت معنوی تعبیه شده در اقتصاد ارتودکس با اصل دیگر این پارادایم یعنی رقابت در تضاد است که ضرورت بازنگری و بررسی صحت مبانی فکری اقتصاد مرسوم را ایجاب می نماید. این مقاله با بهره گیری از پارادایم اسلامی مبنی بر لزوم ورود کنشگر جمعی برای هم راستا ساختن کنش های فردی، به تصحیح نگرش فرد گرایانه تبیین شده در اصول فکری رویکرد رایج می پردازد و با تصریح ضوابط ملزم کننده دولت به مداخله در اقتصاد و با استناد به قرار گرفتن مالکیت فکری در منطقه فراغ، در جهت طراحی نحوه ورود کنشگر جمعی در این حوزه گام بر می دارد. لذا با تمرکز بر خصوصیات کالا و جایگیری اندیشه های نوآورانه حوزه صنعتی در زمره کالاهای عوارضی، دولت موظف است برای حل تضاد فوق، خود به طور مستقیم با خرید محصولات نوآوران یا به طور غیر مستقیم با خلق چارچوب قانونی و نهادی مقتضی، امکان واگذاری امتیاز استفاده از اندیشه های نوآوران را به متقاضیان در ازای دریافت عوارض از آنان فراهم آورد تا ضمن اطمینان بخشیدن به نوآوران نسبت به دریافت پاداش برای فعالیت هایشان، در جهت تسری ایده های نو و برقراری فضای رقابت ضد انحصار گام بردارد.  

کلیدواژه ها:

نوآفرینی ، حقوق مالکیت معنوی ، چارچوب نهادی ، رویکرد اسلامی