هم سنجی اثربخشی روان تحلیل گری کارن هورنای و شناخت درمانی بر الگوهای ارتباطی زنان متاهل دچار روان آزردگی

الگوی ارتباطی زوجین یکی از راه های ارزیابی ساختار خانواده است که نحوه تعامل زن و شوهر را با یکدیگر مشخص می­ سازد و کارایی خانواده را تحت تاثیر قرار می ­دهد. پژوهش حاضر با هدف هم سنجی اثربخشی روان ­تحلیل­ گری هورنای و شناخت ­درمانی بر الگوهای ارتباطی زنان متاهل دچار روان آزردگی انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با طرح کاربندی کنترل شده تصادفی با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل است جامعه آماری شامل ۳۰۰ زن متاهلی است که در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ به علت مشکلات ارتباطی با همسر به مراکز مشاوره شرق تهران مراجعه کردند. نمونه پژوهش از نوع نمونه در دسترس و شامل ۴۵ زن متاهل است که با توجه به نتایج پرسشنامه سه وجهی هورنای-کولیج (۲۰۱۱) که قبل از مداخله توزیع شد، دچار روان آزردگی محسوب می­شدند. گروه های آزمایشی پانزده جلسه مشاوره فردی به ترتیب با رویکرد شناخت ­درمانی و روان­تحلیل­ گری هورنای، در فواصل زمانی یک الی دو بار در هفته دریافت کردند. پرسشنامه "الگوهای ارتباطی کریستنسن و سالاوی (۱۹۸۴) در سه مرحله خط پایه، مرحله میانی و پایان مداخله، در بین گروه های آزمایشی و به صورت هم زمان برای گروه کنترل توزیع شد و سپس با روش آماری تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر موردبررسی قرار گرفت. یافته ها حاکی از اثر معنادار مداخلات بر اثر زمان و اثر تعاملی زمان و گروه در هر سه الگوی ارتباطی بود (۰۰۱/۰p <). الگوی ارتباطی سازنده متقابل در هر دو گروه آزمایشی افزایش معناداری یافت (۰۰۱/۰p <،۹۲/۲۱۱f= ). الگوی ارتباطی توقع/کناره گیر (۰۰۱/۰p <،۱۹/۳۱۳f= ) و اجتناب متقابل (۰۰۱/۰p <،۳۵/۱۰۴f= ) به طور معناداری کاهش یافتند. اثربخشی دو نوع مداخله بر الگوهای ارتباطی سازنده متقابل و اجتنابی متقابل، تفاوت معناداری نداشت، اما روان­ تحلیل­ گری هورنای در هم سنجی با شناخت درمانی، تفاوت معناداری بر کاهش الگوی ارتباطی توقع/کناره گیر نشان داد.

کلیدواژه ها:

روان تحلیل گری هورنای ، شناخت درمانی ، الگوهای ارتباطی ، زنان دچار روان آزردگی