ارزیابی اثرهای محیط زیستی احداث نیروگاه های تجدیدپذیر خورشیدی – بادی مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان

سابقه و هدف: بهره گیری از انرژی های تجدیدپذیر یکی از را ه های موثر برای مقابله با آلودگی های محیط زیستی ناشی از فعالیت نیروگاه با سوخت فسیلی است. اگرچه نیروگاه های تجدید پذیر جزء منبع­ های انرژی پاک محسوب می شوند، ولی بیشتر این نیروگاه ها سبب تغییر در اکوسیستم منطقه و بهم خوردن تعادل اکولوژیکی می گردند. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی اثر­های محیط زیستی بکارگیری انرژی های تجدیدپذیر شامل بادی و خورشیدی در منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان - زواریان می باشد. در این پژوهش با استفاده از دو روش کاربردی ارزیابی اثرهای محیط زیستی (ماتریس ایرانی و روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع) انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این تحقیق در ابتدا به معرفی گزینه­ ها، جمع ­آوری اطلاعات پایه منطقه، بررسی عامل­ های موثر برتوسعه نیروگاه های انرژی خورشیدی و بادی از طریق جستجوی اینترنتی و بازدید میدانی پرداخته شد. بر اساس مطالعات انجام شده در بخش های شناخت پروژه و ویژگی های محیط زیست منطقه مورد مطالعه، پتانسیل انواع اثر­های  محیط زیستی ناشی از اجرای پروژه نیروگاه تجدیدپذیر به تفکیک فازساخت و ساز و بهره برداری بر محیط های فیزیکی، بیولوژیکی و اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی با استفاده از روش ماتریس ایرانی و روش  RIAM مورد پیش بینی قرار گرفتند. روش ماتریس ایرانی و ماتریس ارزیابی اثر­های سریع به دلیل در نظر گرفتن اثر­های انجام پروژه در هر دو مرحله ساخت و بهره برداری بر روی اجزای محیط زیست از روش های متداول و کاربردی برای ارزیابی اثر­های محیط زیستی در کشور  ایران بشمار می رود. نتایج و بحث: نتایج حاصل از ماتریس لئوپولد ایرانی و روش پاستاکیا نشان می دهد در فاز ساختمانی و بهره برداری نیروگاه تجدید پذیر بیشترین پیامدهای مثبت در محیط فیزیکی مربوط به کمیت آب سطحی در محیط اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی مربوط به اشتغال و درآمد زایی می باشد. مهم ترین پیامد منفی در محیط فیزیکی مربوط به کیفیت هوا و اقلیم و کیفیت صدا همچنین درمحیط بیولوژیکی مربوط به پوشش حیات وحش و در محیط اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی مربوط به مناظر و چشم اندازهای طبیعی و توسعه فضای سبز و میراث فرهنگی و آثار باستانی می باشد. همچنین بیشترین اثر­های منفی مربوط به فعالیت های تولید پساب و پسماند، دفع پسماند، تجهیز کارگاه، خطر­ها و سوانح ، زهکشی و کنترل سیلاب و بیشترین اثر­های مثبت مربوط به تامین نیروی انسانی، تامین انتقال برق و توسعه فضای سبز و تملک زمین­ ها می باشد. لازم به بیان می باشد که مرحله ساختمانی این گونه طرح ها کوتاه مدت بوده و به نوعی هزینه ای برای سرمایه گذاری بلند مدت و استفاده های آتی محسوب می­ گردد.  نتیجه­ گیری: براساس نتایج هر دو ماتریس، احداث نیروگاه های تجدیدپذیر خورشیدی – بادی با توجه به بروز کمترین پیامدهای منفی بر اجزای گوناگون محیط زیست، بعنوان مطلوب ترین گزینه مدیریتی انتخاب شد و بدون بیان راهکار، عملکرد پروژه مورد تایید است.

کلیدواژه ها:

انرژی های تجدید پذیر ، ارزیابی اثرهای محیط زیستی ، ماتریس لئوپولد ایرانی ، ماتریس پاستاکیا ، انرژی بادی ، انرژی خورشیدی