گسل های فعال و تاثیر آن ها بر تغییر شکل لندفرم های کواترنر شمال شرق دریاچه ارومیه، ایران

این مقاله به بررسی شواهد و آثار گسل های فعال بر لندفرم های کواترنر واقع در بخش جنوبی کوهستان میشو داغ می پردازد. تحلیل بصری تصاویر ماهواره ای مهم ترین ابزار در این مقاله است. مدل های رقومی ارتفاعی (SRTM۹۰m و DEM۱۰m)، اندازه گیری میزان جابه جایی کانال ها، میزان بالاآمدگی رسوبات و تحلیل نیمرخ های عرضی و طولی از لندفرم ها اساس کار بوده است. نقشه های توپوگرافی ۱:۲۵۰۰۰، تصاویر ماهواره ای SPOT و Quickbird، نقشه های زمین شناسی ۱:۱۰۰۰۰۰ و داده های ارتفاعی رقومی ابزارهای اصلی پژوهش بوده اند. اندازه گیری های میدانی نیز مکمل روش های دورسنجی است. نتایج نشان می دهد که منطقه به لحاظ تکتونیکی، طی کواترنر فعال بوده است. فعالیت گسل جنوبی میشو موجب برونزد سازندهای قدیمی شده است. بالاآمدگی رسوبات ناشی از فعالیت گسل هریس- داریان، ۶۵ متر و حرکت راستگرد آن که موجب جابه جایی آبراهه ها شده در حدود ۷±۶۰ متر برآورد شد. حرکت گسل شبستر راستگرد با مولفه حرکتی معکوس است. جابه جایی عمودی ۲۵ متری رسوبات مخروط افکنه داریان و انحراف ۱۱۰۰ متری مسیر رودخانه خامنه، جابه جایی ۱۰۲ متری رسوبات جدید مخروط افکنه ای، تغییر محل رسوبگذاری، حفر راس مخروط افکنه و در نهایت چند بخش شدگی سطح مخروط افکنه از شواهد بسیار مشخص از فعالیت کواترنر گسل شبستر است. مطالعات دورسنجی و میدانی داده های باارزشی را در مورد تشخیص و تحلیل فعالیت گسل ها در مناطق فعال تکتونیکی فراهم می سازد.

کلیدواژه ها:

تکتونیک فعال ، دورسنجی ، گسل فعال ، مخروط افکنه ، میشو داغ