تاثیر رودباد جنب حاره ای بر بارش های روزانه بیش از ده میلی متر در حوضه زاینده رود

حوضه زاینده رود جایگاه مهمی در تامین آب ایران مرکزی دارد. هدف این پژوهش، شناخت اثر رودباد جنب حاره ای بر بارش های بیش از ده میلی متر حوضه زاینده رود است. در این پژوهش از داده های بارش روزانه در دوره زمانی ۱۹۸۷-۲۰۱۱ ایستگاه های حوضه و فایل رقومی نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح ۱۰۰۰ و ۵۰۰ و نقشه وزش باد مداری سطح ۲۰۰ میلی باری استفاده شد. برای طبقه بندی الگوهای بارش از روش مولفه های اصلی و نیز روش خوشه بندی سلسله مراتبی استفاده شد. بر اساس تحلیل روش مولفه های اصلی، نقشه های ۲۶۲ روز بارش در ۱۲ عامل خلاصه شد که مجموع این عوامل ۷۴/۹۷ درصد تغییرات بارش را تبیین می کرد. بر اساس بارهای عاملی، ۲۶۲ نقشه روز در ۵ الگو طبقه بندی شد. نتایج این پژوهش نشان داد الگوی غالب در رخداد بارش بیش از ده میلی متر، قرارگیری چپ خروجی رودباد جنب حاره ای بر روی دامنه فرازش موج کوتاه باد غربی است. قرارگیری در امتداد همدیگر محور تراف شرق اروپا با محور تراف در شرق مدیترانه یا تراف دریای سرخ ممکن است به افزایش عمق موج باد غربی و تشدید ناپایداری بینجامد. زمانی وقوع بارش­های بیش از ده میلی متر در حوضه اجتناب ناپذیر است که هسته رودباد جنب حاره ای بر روی ناوه بادهای غربی بر روی دریای سرخ گیرد.

کلیدواژه ها:

بارش ، تحلیل عاملی ، حوضه زاینده رود ، رودباد جنب حاره ، ماکرو