بررسی آزمایشگاهی بهسازی یک خاک متورم شونده با استفاده از اعمال چرخه های مرطوب و خشک شدن متناوب

بهسازی مکانیکی خاکهای مشکلساز در محل احداث شبکههای آبیاری و زهکشی جهت جلوگیری از تخریب سازههای هیدرولیکی و در نتیجه تلفات آب همواره یکی از مهمترین مسائل مربوط به حفاظت منابع آب و خاک است. خاکهای رسی متورم شونده منطقه وسیعی از جهان را پوشش داده و همواره موجب بروز خسارات جدی به سازههای (بخصوص سازههای هیدرولیکی) ساخته شده بر روی آنها میگردد. در این کار تحقیقاتی نتایج آزمایشگاهی اعمال چرخههای مرطوب و خشک شدن بر روی یک نمونه خاک رسی متورم شونده حاوی آب منفذی شور (سدیم کلرید با غلظت ۵۰ گرم بر لیتر) برای بهسازی آن ارائه میگردد. اعمال چرخههای مرطوب و خشک شدن بر روی نمونههای تراکم یافته و تهیه شده از روش تراکم استاتیکی با آب منفذی سدیم  کلرید در دستگاه تحکیم اصلاح شده و تحکیم معمولی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که درصد تغییر شکلهای محوری ناشی از اعمال چرخههای مرطوب و خشک متوالی با تکرار چرخهها به مقادیر ثابتی میرسد و مقدار تورم ناشی از مرطوب شدن با مقدار انقباض ناشی خشک شدن تقریبا یکسان میگردد. همچنین نتایج تغییرات نسبت تخلخل در مقابل درصد رطوبت (مسیرهای تورمی- انقباضی) طی چرخههای متوالی مرطوب و خشک شدن نشان داد که  شکل عمومی مسیرهای تورمی و انقباضی تقریبا S شکل بوده و پدیده پسماند رطوبت (هیسترسیس) ایجاد شده در خاک با افزایش تعداد چرخههای متوالی به تعادل میرسد، به طوری که مسیر تورمی و انقباضی در چرخه نهایی (چرخه تعادل) برای خاک مورد آزمایش تقریبا یکسان و بر هم منطبق میگردند.

کلیدواژه ها:

حفاظت منابع آب و خاک ، آب منفذی ، مسیرهای تورمی- انقباضی ، هیسترسیس