تعزیر منصوص شرعی؛ حد یا تعزیر؟* (بازپژوهی فقهی تبصره ۲ ماده ۱۱۵ قانون مجازات اسلامی)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 595

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-53-3_002

تاریخ نمایه سازی: 4 آبان 1400

چکیده مقاله:

در خصوص برخورد «حدگونه» قانونگذار با «تعزیرات منصوص شرعی» در تبصره ۲ ماده ۱۱۵ قانون مجازت اسلامی، این پرسش مطرح می شود که اساسا ماهیت تعزیرات منصوص شرعی و وجه تمایز آن از حدود مصطلح چیست؟ در منابع فقهی رویکردهای مختلفی اتخاذ شده است: ۱. حدی بودن موارد منصوص؛ ۲. تعزیری و مقدربودن آن ها؛ ۳. تعزیری و غیرمقدربودن آن ها. در این پژوهش رویکرد فعلی قانونگذار و نظر فقهی شورای نگهبان در خصوص «تعزیرات منصوص شرعی» به روش توصیفی تحلیلی انتقادی و با رویکردی اجتهادی، نقد و پس از جمع بندی آرای مختلف فقهی، نتیجه گیری شده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، «تعزیرات منصوص شرعی» همانند دیگر تعزیرات، مطلقا منوط به رای حاکم شرع است؛ لذا برخورد حدگونه قانونگذار با آن ها و تاسیس نوع جدیدی از مجازات تعزیری در تبصره ۲ ماده ۱۱۵ قانون مجازات اسلامی محل اشکال است.

نویسندگان

مجتبی جاویدی

استادیار دانشگاه شیراز

ابوطالب بنی اسدی

دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن بابویه، محمدبن علی، من لا یحضره الفقیه، چاپ ...
  • پژوهشکده شورای نگهبان، مبانی نظرات شورای نگهبان در خصوص قانون ...
  • تبریزی، جواد، اسس الحدود و التعزیرات، چاپ اول، قم: دفتر ...
  • نسبت تعزیر با نهی از منکر در فقه امامیه [مقاله ژورنالی]
  • جمعی از نویسندگان، تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق جزا، ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ...
  • حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، چاپ اول، قم: آل ...
  • حسینی، سیدمحمد، «حدود و تعزیرات (قلمرو، انواع، احکام)»، فصلنامه حقوق ...
  • خویی، ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، چاپ سوم، قم: احیاء آثار ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ، ...
  • روحانی، صادق، فقه الصادق علیه السلام، چاپ اول، قم: دارالکتاب ...
  • ساریخانی، عادل و روح الله اکرمی، «بررسی فقهی حقوقی تعزیرات ...
  • مفهوم شناسی تعزیرات منصوص شرعی با تاکید بر نظرهای شورای نگهبان [مقاله ژورنالی]
  • سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الاحکام، چاپ چهارم، قم: المنار، ۱۴۱۳ق ...
  • شفتی، محمدباقر، مقاله فی تحقیق اقامه الحدود فی هذه الاعصار، ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح ...
  • شوشتری، محمدتقی، النجعه فی شرح اللمعه، چاپ اول، تهران: کتاب ...
  • صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع ...
  • طباطبایی، علی بن محمد، ریاض المسائل (ط-الحدیثی)، چاپ اول، قم: ...
  • طبسی، نجم الدین، السجن و النفی فی مصادر التشریع الاسلامی، ...
  • طوسی، محمدبن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، چاپ سوم، تهران: ...
  • طوسی، محمدبن حسن ، تهذیب الاحکام، چاپ چهارم، تهران: دار ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ...
  • فاضل موحدی لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله-الحدود، ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی (ط-الاسلامیه)، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب ...
  • گلپایگانی، محمدرضا، الدر المنضود فی احکام الحدود، چاپ اول، قم: ...
  • محقق حلی، جعفربن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، چاپ اول، ...
  • محقق حلی، جعفربن حسن ، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال ...
  • محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر ...
  • مرتضی زبیدی، محمدبن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، چاپ ...
  • مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، بی جا: بی نا، بی تا ...
  • مقدس اردبیلی، احمدبن محمد، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، انوار الفقاهه-کتاب الحدود و التعزیرات، چاپ اول، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، تعزیر و گستره آن، چاپ اول، قم: ...
  • منتظری، حسینعلی، کتاب الحدود، چاپ اول، قم: دارالفکر، بی تا ...
  • موسوی اردبیلی، عبدالکریم، فقه الحدود و التعزیرات، چاپ دوم، قم: ...
  • نمایش کامل مراجع