بررسی و مقایسه اثر محلول‎پاشی ژرانیال و سیترال بر کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس گیاه دارویی Lippia citriodora Kunth.

تبدیل زیستی به منظور تغییر یک پیش ماده کم ارزش به فرآورده ارزشمند دارویی انجام می شود. این پژوهش گلخانه ای جهت ارزیابی اثر محلول‎پاشی سیترال و ژرانیال مصنوعی در غلظت های ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ میلی لیتر بر لیتر در کنار محلول پاشی با آب مقطر و بدون محلول پاشی (شاهد) بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی به لیمو Lippia citriodora Kunth. در دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه طی ۱۳۹۴ انجام گرفت. اولین محلول پاشی در مرحله تقریبا ۲۵ سانتی متری انجام شده و ۷ و ۱۴ روز بعد تکرار گردید. یک هفته پس از آخرین محلول پاشی، برگ های به لیمو برداشت شد. استخراج اسانس برگ به لیمو با روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) انجام شد. در ارزیابی بازده اسانس، محلول پاشی سیترال و ژرانیال و به خصوص غلظت های کم آنها (۱۰۰ میلی لیتر بر لیتر) و آب مقطر اثر مثبتی بر افزایش درصد اسانس تولیدی نشان داد. تجزیه اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی و کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی انجام شد. در کل، ۲۱ ترکیب در اسانس نمونه ها شناسایی و مهمترین ترکیبات شناسایی شده لیمونن، ژرانیال و نرال بود. محلول پاشی سیترال و ژرانیال و به خصوص غلظت های بالای آنها موجب افزایش میزان لیمونن تولیدی شد و بیشترین میزان لیمونن به ترتیب در ژرانیال (۵۰۰) و سیترال (۴۰۰ میلی لیتر بر لیتر) به مقدار ۲۴/۲۸ و ۵۴/۲۴ درصد و کمترین میزان لیمونن (۸۳/۱۷) در تیمار شاهد شد. ولی، محلول پاشی سیترال و ژرانیال اثر مثبتی بر میزان نرال و ژرانیال نشان نداد.

کلیدواژه ها:

پیش ماده ، تجزیه فیتوشیمیایی ، تغذیه برگی ، متابولیت ثانویه ، ورون