اثر تاریخ کاشت و مقادیر مختلف بذر بر عملکرد دانه و شاخص های رشدی تریتیکاله در شرایط آب و هوایی رشت

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و میزان بذر بر خصوصیات رشدی گیاه تریتیکاله، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت در سال زراعی ۱۳۸۸-۱۳۸۷ انجام شد. فاکتور اصلی چهار تاریخ کاشت شامل ۳۱ شهریور، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ مهر و فاکتور فرعی چهار میزان بذر شامل ۱۱۰، ۱۴۰، ۱۷۰ و ۲۰۰ کیلوگرم بذر در هکتار بود. صفات اندازه­گیری شده، عملکرد دانه، وزن خشک برگ و ساقه، سطح برگ و شاخص­های رشد شامل شاخص سطح برگ (LAI)، سرعت رشد گیاه (GGR)، سرعت رشد نسبی (RGR) و سرعت جذب خالص (NAR) بود. نتایج نشان داد که برهمکنش تاریخ کاشت و زمان نمونه­برداری بر ارتفاع، وزن خشک برگ و شاخص سطح برگ معنی­دار شد. بیشترین ارتفاع (۷/۱۲۰ سانتی­متر)، وزن خشک برگ (۲۱/۱۱ گرم در مترمربع) و شاخص سطح برگ (۳/۳) در تاریخ کاشت ۳۱ شهریور ماه و در زمان گل دهی حاصل شد. وزن خشک ساقه تحت تاثیر برهمکنش سه گانه تاریخ کاشت، میزان بذر و زمان نمونه­برداری قرار گرفت و بیشترین آن در تاریخ کاشت ۳۱ شهریور در میزان بذر ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین (۵/۲۳ گرم در مترمربع در روز) و کمترین (۵/۱۱ گرم در مترمربع در روز) میزان سرعت رشد گیاه به ترتیب در ۳۱ شهریور و میزان بذر ۲۰۰ کیلوگرم و در ۱۰ مهر و میزان بذر ۱۱۰ کیلوگرم دیده شد. در حالی که سرعت رشد نسبی و میزان جذب خالص با تاخیر در تاریخ کاشت و کاهش میزان بذر (تاریخ کاشت ۳۰ مهر و میزان بذر ۱۱۰ کیلوگرم در هکتار) به حداکثر خود رسیدند. بالاترین عملکرد دانه (۵۸۹۳ کیلوگرم در هکتار) به دلیل بالاتر بودن سرعت رشد گیاه، شاخص سطح برگ، وزن خشک ساقه و برگ و ارتفاع بوته در تاریخ کاشت­ ۳۱ شهریور و میزان بذر ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار به دست آمد.

کلیدواژه ها:

تریتیکاله ، سرعت جذب خالص ، سرعت رشد نسبی ، وزن خشک برگ