ارزیابی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات در لاین های پیشرفته سورگوم دو منظوره علوفه ای- دانه ای تحت رژیم کم آبیاری

به­منظور ارزیابی تحمل به تنش کم­آبیاری در لاین­های پیشرفته سورگوم دو منظوره علوفه­ای و دانه­ای، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش، آبیاری به­عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل ۱۲۰ و ۲۴۰ میلی­متر تبخیر تجمعی از سطح تشتک تبخیر کلاس A و لاین های سورگوم به­عنوان عامل فرعی در هشت سطح شامل KDFGS۱، KDFGS۶، KDFGS۹، KGFGS۱۰، KDFGS۱۲، KDFGS۱۳، KDFGS۱۴ و KDFGS۱۶ در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به­دست آمده، بین لاین­های سورگوم مورد مطالعه از نظر همه صفات به استثنای قطر ساقه و وزن هزار دانه تفاوت معنی­داری مشاهده شد. برهمکنش رژیم­های آبیاری و لاین­ها بر ارتفاع بوته و وزن خشک علوفه، معنی­دار بود اما اثر آن بر بقیه صفات مطالعه شده معنی­دار نبود. همبستگی بین وزن خوشه و عملکرد علوفه در هر دو رژیم آبیاری معنی­دار نبود. در هر دو رژیم آبیاری، گرچه لاین­های KDFGS۱، KDFGS۶، KDFGS۹، KGFGS۱۰، KDFGS۱۲، KDFGS۱۳، KDFGS۱۴، KDFGS۱۶ در خوشه اول و لاین KDFGS۱۴ به تنهایی در خوشه دوم قرار گرفتند ولی فاصله ژنتیکی بین لاین­ها متفاوت بوده است. در تجزیه عاملی در هر دو رژیم آبیاری صفات مورد مطالعه به سه عامل کاهش یافتند ولی در رژیم آبیاری ۱۲۰ میلی­متر وزن خوشه، وزن علوفه و قطر ساقه و در رژیم آبیاری ۲۴۰ میلی­متر وزن خوشه، شاخص برداشت، وزن علوفه، و اندازه ساقه و خوشه از مهمترین صفات تاثیر­گذار بودند. لاین سورگوم KDFGS۱۴، به دلیل برتری در صفات مرتبط با عملکرد، به عنوان لاین برتر پیشنهاد می­گردد.        

کلیدواژه ها:

تجزیه خوشه ای ، تجزیه عاملی ، تنش خشکی ، ضریب همبستگی