بررسی تطبیقی مفهوم شهو د ذات در دیدگاه حسین بن منصور حلاج و رالف والدو امرسون در پرتو ایده آلیسم افلاطون

فلسفه استعلایی امرسون، که در آن هستی و بشریت دخیل هستند، با تجلی «ابر روح» و مضمون وحدت با ذات مطلق در اناالحق حلاج همسو است. علاوه بر این، اندیشه هستی شناسی و لاهوت گرایی افلاطون، تامل عمیق ذات و ارتباطات هستی را به گونه ای ایجاب می کند که شخص قادر به شهود ذات مطلق باشد؛ شهود ذاتی که حقیقت موجودات ملبس به هستی را آشکار ساخته و توجه ما را به ذات بنیادین معطوف می نماید. در عین حال، تعریف افلاطون از مطلق، برحسب تئوری فرم و مثل، راه را برای پذیرش جهانی تصوف توسط پیروان آن می گشاید. برای درک شهود ذاتی نیاز مبرمی به یافتن زبان مشترک (زبان فطرت) میان فرهنگهای گوناگون احساس می شود. تحقیق حاضر با اعتقاد به اینکه خیر افلاطونی در قالب ایده آلیسم عرفانی وصول به چنین زبان مشترکی را محقق می سازد، کار خود را آغاز نمود. سپس در یک بررسی تطبیقی آرای حلاج و امرسون مشاهده شد که این دو صوفی با وجود تفاوتهای زبانی، فرهنگی و فرقهای به علت تفکر آرمان گرایانه مشابهت های حیرت انگیزی دارند که نشانگر پیوند عمیق فکری- فلسفی ایشان است و این دو از طریق لاهوت گرایی افلاطونی در مسلک عرفانی به هم پیوند مییابند و همدل میشوند.

کلیدواژه ها:

فلسفه استعلایی ، تصوف ، لاهوتگرایی ، شهود ذات ، فرم/مثل