بررسی مولفه های برنامه ریزی متناسب فعالیت های فرهنگی کتابخانه های عمومی و ارائه مدلی برای آن

مقدمه: به کارگیری مدل برنامه­ریزی، مدیران کتابخانه­ های عمومی را در تصمیم گیری های مربوط به فعالیت های فرهنگی یاری خواهد کرد. مقاله با هدف بررسی مولفه­ های برنامه­ ریزی متناسب با فعالیت­ های فرهنگی کتابخانه­ های عمومی ایران و ارائه مدلی برای آن نگاشته شده است. روش شناسی: روش پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی و ابزار گردآوری داده­ ها پرسشنامه محقق ساخته می­باشد. برای تجزیه وتحلیل داده­ ها از آزمون تحلیل عاملی در نرم افزار اس.پی.اس.اس، جهت تحلیل اکتشافی و نرم افزار آموس جهت تحلیل عاملی تائیدی استفاده شده است. برای تحلیل عاملی داده ها از روش تحلیل مولفه های اصلی با چرخش واریماکس استفاده گردید. یافته ­ها: تحلیل عاملی اکتشافی، ۲۵ گویه پرسشنامه را در ۳ عامل خلاصه نموده است. این سه عامل که در مجموع ۶۵% از کل تغییرپذیری گویه­ ها را تبیین می­ نمایند عبارتند از: عامل اول یعنی بررسی دقیق وضعیت بیرونی کتابخانه­ های عمومی و تجزیه وتحلیل و شناخت دقیق آنها، عامل دوم یعنی بررسی منابع موجود و وضعیت داخلی کتابخانه­ های عمومی، و عامل سوم زیرساخت: تعیین زیرساخت ها براساس نیازها و منابع موجود و تایید عملیاتی شدن آن. سپس با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی، مدل رتبه ­بندی با ضرایب استاندارد ساخته شد. براساس نتایج این تحلیل، مدل برازش شده نسبتا مناسب بود. نتیجه­: ویژگی بارز و برجسته این مدل، جامعه محور بودن است. طبق این مدل قبل از برنامه­ ریزی توجه به پیشینه جمعیت و گروه های قومی کتابخانه، همچنین توجه به دیدگاه های فرهنگی، به همراه مشتری محوری یاری می­نماید، تا برنامه­ ریزی کامل و متناسب فرهنگی طراحی گردد.کتابخانه­ های عمومی ایران می­توانند با بهره­ گیری از مولفه­ ها و عوامل این مدل در تصمیم گیری ها­، فعالیت های فرهنگی را با اطمینان خاطر بیشتری برنامه­ ریزی نمایند.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی ، مولفه های برنامه ریزی ، فعالیت های فرهنگی ، مدل برنامه ریزی فرهنگی ، کتابخانه های عمومی