تاثیر تیمار سرمایی و شیمیایی بر شکست خواب بذر پنیرباد (Withania somnifera)

      پنیرباد (Withania somnifera) متعلق به خانواده سیب زمینی ( Solanaceae)به صورت بوته هایی خشبی یا درختچه ایی و بدون خار با گسترشی از مناطق شرق مدیترانه به جنوب آسیا می باشد. یکی از مشکلات اساسی در کشت گسترده گیاهان دارویی عدم جوانه زنی مناسب و در نتیجه عدم استقرار مناسب در شرایط زراعی است. علی رغم اینکه وجود خواب در گیاهان دارویی در طبیعت یک مزیت به حساب می آید. اما بر سر راه اهلی سازی و زراعت آن ها یک صفت نامطلوب محسوب می شود که به نحوی باید آن را برطرف نمود. این تحقیق با هدف بهینه سازی روش های شکستن رکود بذر پنیرباد انجام گرفت. بدین منظور از دو آزمایش مستقل استفاده گردید. آزمایش اول  به صورت فاکتوریل دو فاکتوره در قالب طرح کاملا تصادفی در ۴ تکرار انجام شد. فاکتور اول تیمار سرمایی در ۵ سطح (۰، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰ روز در دمای ۴ درجه سانتی گراد) و فاکتور دوم تیمار شیمیایی در ۷ سطح، شامل اسید جیبرلیک در ۳ سطح (۵۰۰، ۷۵۰ و ۱۰۰۰ پی پی ام) و نیترات پتاسیم در ۳ سطح (۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۳۰۰۰ پی پی ام) و تیمار شاهد آب مقطر می باشد. بذر ها در داخل لوله آزمایش در محیط موراشیک و اسکوگ کشت شدند. آزمایش دوم، در قالب طرحی مشابه آزمایش اول انجام گرفت. با این تفاوت که بذرها پس از اعمال تیمارهای سرمایی و شیمیایی در داخل پتری دیش استریل شده که کف آن را با کاغذصافی پوشانده ایم کشت شد و در نهایت درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی ومیانگین سرعت جوانه زنی محاسبه شد. در آزمایش اول بیشترین(۱۰۰درصد) و کمترین (۱۵درصد) جوانه زنی در تیمار سرمادهی به مدت ۱۰ روز + جیبرلیک اسید ۷۵۰ پی پی ام و تیمار شاهد به ترتیب بود. اعمال تیمارهای سرمایی و شیمیایی بر متوسط زمان لازم برای جوانه­زنی بذور در محیط درون شیشه ای سبب ایجاد اختلاف معنی­دار در سطح احتمال یک درصد شده است. کمترین زمان لازم برای جوانه زنی بذور سرمادهی ۱۰ روز + تیمار شیمیایی در مقادیر مختلف می باشد. در آزمایش دوم مشاهده می­گردد که اعمال تیمارهای مختلف سبب اختلاف معنی­داری در درصد جوانه زنی بذر شد. بیشترین درصد بذر جوانه زنی با میزان ۸۵ درصد متعلق به تیماردوره سرمادهی ۲۰ روز + نیترات پتاسیم ۳۰۰۰ پی­پی­ام می باشد. اعمال تیمارهای سرمایی و شیمیایی بر سرعت جوانه­زنی بذور سبب ایجاد اختلاف معنی­دار بین دوره­های مختلف سرمادهی و تیمارهای شیمیایی و همچنین اثرات متقابل آنها در سطح احتمال یک درصد شد. کمترین زمان لازم برای جوانه­زنی بذور در تیمار، دوره­ سرمادهی به مدت ۱۰ روز + نیترات پتاسیم ۲۰۰۰ پی پی ام بود.

کلیدواژه ها:

پنیرباد ، پرایمینگ بذر ، نیترات پتاسیم ، جیبرلیک اسید