بررسی نقش حیاط مرکزی بر ایجاد تعادل در خانه امینیان کرمان و خانه سوزنگر دزفول

یکی از مهمترین ویژگی های معماری مسلمانان بهره گیری از تعادل در کل بنا و اجزای آن و همچنین یافتن روشهای دستیابی به عدالت در معماری است. هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی الگوی ساختاری حیاط در دو نمونه موردی در دو اقلیم گرم و خشک و گرم ومرطوب می باشد. سوال اصلی پژوهش چگونگی نقش حیاط مرکزی در برقراری تعادل در خانه های سنتی دو اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب است. بدین منظور از اقلیم گرم و خشک(خانه امینیان در کرمان )و از اقلیم گرم و مرطوب (خانه سوزنگر دزفول ) با گونه حیاط در وسط انتخاب شده است. در این پژوهش قصد داریم با استفاده از الگوی ساختاری حیاط مرکزی در دو خانه سنتی ا(مینیان کرمان) و( سوزنگر دزفول) مفهوم تعادل را بر اساس مولفه های تاثیر گذار بر آن تناسبات( مقیاس ،سلسله مراتب، الگوی ارتفاعی، مقیاس انسانی، زاویه دید)و تقارن(تزیینات، مصالح) و توازن (ریتم، تواتر) نشان دهیم. برای رسیدن به این هدف تحلیل فرمی، تناسبات، تقارن، توازن، در حیاط مورد بررسی قرار گرفته خواهد شد. روش این پژوهش مورد پژوهی و توصیفی- تحلیلی است. تحلیل داده ها بر طبق روش کیفی و از طریق مقایسه و تفسیر انجام شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد اگرچه تفاوت های ساختاری حیاط در دو خانه (امینیان کرمان و سوزنگر دزفول) در زمینه تناسبات(سلسله مراتب، الگوی ارتفاعی، مقیاس انسانی، زاویه دید) و همچنین درزمینه تقارن (تزیینات و مصالح) باتوجه به عواملی از قبیل اقلیم، استفاده از مصالح بوم آورد، فرهنگ، اعتقادات ساکنین وهمچنین تامین آسایش و رفع نیازهای ساکنین بناها ،کاملا مشهود است، اما مفهوم تعادل با توجه به مولفه های تاثیر گذار برآن در دو خانه به خوبی دیده می شود.

کلیدواژه ها:

تعادل ، حیاط مرکزی ، خانه های سنتی ، کرمان ، دزفول.