ارزیابی تاثیر جاده سازی جنگل بر زادآوری (مطالعه موردی: طرح جنگلداری سیستان، گیلان)

زمینه و هدف: از وقایع مهم در زندگی جنگل، زادآوری درختان جنگلی است که تداوم حیات و پایداری دایمی یک جنگل از درختان مختلف، به آن ها بستگی دارد. بنابراین شناخت عوامل موثر بر روند استقرار گونه­های جنگلی می­تواند ما را در شناخت بهتر مراحل مختلف توالی این اکوسیستم یاری کند. هدف این مقاله بررسی تاثیر توسعه جنگل بر زادآوری گونه­های چوبی درختی و درختچه­ای در منطقه  ذیلکی رودبار است. روش بررسی: برای انجام این تحقیق، قسمتی از جاده جنگلی سری ۴ ذیلکی ­رود با سن ۱۸ سال که به لحاظ ارتفاع، جهت دامنه، تغییرات شیب و ترکیب گونه­ای دارای وضعیت یکنواختی بود، با طول کافی (۵۰۰ متر) انتخاب و در جاده ۶ ترانسکت، به طور یک درمیان به سمت بالا و پایین دامنه و به طول ۵۰ متر و عمود بر آن با استفاده از طناب و قطب نما پیاده گردید. در هر ترانسکت در فواصل ۱، ۵، ۱۰، ۳۰ و ۵۰ متر، پلات های موازی با جاده و به ابعاد ۲ متر در ۱۰ متر پیاده شد و در داخل هر قطعه نمونه، نوع و تعداد زادآوری گونه­های چوبی درختی و درختچه­ای برداشت شد. یافته ها: بر طبق نتایج، تفاوت آماری معناداری بین میانگین تعداد زادآوری گونه­ها در پایین دست (۹/۱۳± ۸/۲۸) و بالا دست جاده (۹/۱۲±۴ /۳۲) وجود نداشت. آنالیز واریانس نشان داد که میانگین تعداد زادآوری بین فواصل مختلف در پایین دست و بالا دست جاده دارای اختلاف معنی­داری می­باشد. در پایین دست جاده، به احتمال ۹۵ درصد، میانگین تعداد زادآوری در فاصله ۵ و ۱ متر از جاده به ترتیب دارای بیش ترین (۰/۷± ۰/۳۹) و کم ترین مقدار (۴/۱۰± ۰/۱۶) می­باشد. بحث و نتیجه گیری: برای بقاء هر نوع پوشش گیاهی، امکان زادآوری اهمیت ویژه­ای دارد و از آنجا که جاده­ها، مسیرهای دست یابی به اکوسیستم­های جنگلی، هم برای انسان و هم برای گونه­های گیاهی و جانوری مهاجم محسوب می­شود، آگاهی از شرایط پوشش گیاهی و خاک منطﻘه تحت مدیریت و بررسی مسیرهای جاده جنگلی به منظور به حداقل رساندن خسارات وارده به زادآوری ضروری میباشد.

کلیدواژه ها:

زادآوری ، اکوسیستم جنگلی ، گونه های چوبی ، بالادست جاده ، پایین دست جاده