بررسی وضعیت کیفی حوزه آبریز گدارچای ارومیه با استفاده از شاخص کیفیت منابع آب ایران و مدل آسیب پذیری راستیک

زمینه و هدف : محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه­آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می­باشد که کیفیت آب آن  با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه­آبریز با استفاده از مدل آسیب پذیری و بررسی وضعیت کیفی آب با استفاده از شاخص کیفیت آب و در نهایت ارائه راهکار جهت جلوگیری از ایجاد آلودگی یا کاهش بار آلودگی و بهبود کیفیت آب می­باشد. روش بررسی: پس­از جمع آوری اطلاعات و تکمیل اطلاعات در سه نوبت بازدید، محدوده حوزه­آبریز تعیین وبه هشت بازه تقسیم گردید. سپس ایستگاه­های نمونه برداری براساس­معیارهای مرتبط انتخاب ونمونه­برداری به صورت فصلی انجام و با استفاده از نتایج، مقدار شاخص کیفیت منابع آب ایران و آسیب­پذیری حوزه با روش راستیک محاسبه شد. یافته ها : بر اساس شاخص کیفیت منابع آب، سرشاخه­ها و شاخه­اصلی رودخانه دررده کیفی نسبتا­بد تا نسبتا­خوب قرار گرفتند. میزان آسیب پذیری حوزه آبریز نیز ۵۹ می­باشد که نشان از حساسیت زیاد دارد. وجود منابع­آلاینده ازجمله کارگاه­های پرورش­ماهی، مرغداری­ها، کشتارگاه، شهرکهای­صنعتی و مناطق شهری­و­ روستایی حاشیه رودخانه و تخلیه فاضلاب، منجر به ایجاد آلودگی خصوصا در قسمتهای میانی و پایاب حوزه شده­است. این آلاینده­ها تحت­تاثیر رشد جمعیت و توسعه صنایع و کشاورزی درحال افزایش است. بحث و نتیجه گیری: جهت بهبود وضعیت کیفی و جلوگیری از ایجاد آلودگی از راهکارهای مدیریتی استفاده ­شده و برنامه­های­پیشنهادی در قالب ۱ برنامه سازه­ای، ۴ برنامه غیرسازه­ای و ۲ برنامه مشترک ارائه شده­اند. پیشنهاد می شود شناسایی منابع آلاینده و اقدامات حفاظت کیفی و کنترل آلودگی در قالب مطالعات کیفی در حوزه­های استان و طرح پایش کیفی آب با اعمال اصلاحات صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

شاخص کیفیت منابع آب ایران ، مدل آسیب پذیری راستیک ، حوزه آبریز ، رودخانه گدارچای ارومیه