کارایی نانو ذرات آهن و پسماند سلولزی در اصلاح خاک آلوده به سرب و استقرار نهال بلندمازو

زمینه و هدف: باتوجه به آلوده شدن جنگل­های شمال کشور به فلزات سنگین توسط فعالیت­هایی مانند معدن­کاوی، هدف این پژوهش استفاده از نانو ذرات آهن­صفرظرفیتی و پسماند سلولزی در اصلاح خاک آلوده به سرب و استقرار نهال بلندمازو در آن بود. روش بررسی: نهال­های یک ساله بلندمازو در گل­دان­های پلاستیکی پرشده با خاک نهالستان در اسفند سال ۱۳۹۳ کاشته شدند. سرب با غلظت­های صفر، ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰ (میلی­گرم ­در کیلوگرم)، با استفاده از نیترات­سرب به صورت محلول به گل­دان­ها اضافه شد. پسماند سلولزی با سطوح صفر، ۱۰ (W۱)، ۲۰ (W۲) و ۳۰ (W۲) درصد، در زمان کاشت به گل­دان­ها اضافه شد. نانوذرات آهن­صفرظرفیتی با سطوح صفر، ۱ (N۱)، ۲ (N۲) و ۳ (N۳) میلی­گرم در کیلوگرم، به خاک تزریق شد. قطر، ارتفاع، وزن خشک، زی­توده نهال­ها، غلظت قابل­جذب سرب و کارایی اصلاح­کننده­ها در انتهای فصل رویش اندازه­گیری شد. یافته­ها: با افزایش سطوح اصلاح کننده­ها (از ۱۰ به ۳۰ درصد پسماند سلولزی و از ۱ به ۳ میلی­گرم بر کیلوگرم نانوذرات آهن) روند افزایشی در مقدار زی­توده نهال در تمام سطوح آلودگی مشاهده شد. بالاترین کارایی برای تمام سطوح آلودگی در بالاترین سطح هر اصلاح­کننده مشاهده شد. کارایی تیمار N۳ برای سرب۱۰۰: ۵/۷۹، سرب۲۰۰: ۴/۸۴ و سرب۳۰۰: ۸/۶۷ درصد و تیمار W۳ برای سرب۱۰۰: ۶/۵۵، سرب۲۰۰: ۹۸/۷۴ و سرب۳۰۰: ۱/۶۳ درصد بود. بحث و نتیجه­گیری: استفاده از نانوذرات آهن­صفرظرفیتی کارایی بهتری نسبت به پسماند سلولزی کاهش قابلیت جذب سرب داشت، بنابراین می­توان با عملیات جنگل کاری گونه­های بومی و استفاده از این اصلاح­کننده­ها در چاله کاشت به احیا جنگل­ها در مناطق آلوده کمک کرد.

کلیدواژه ها:

اصلاح خاک ، نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی ، پسماند سلولزی ، سرب ، بلندمازو